Norveç, İrlanda ve İspanya Filistin’i tanıma kararı aldı!
Geçtiğimiz haftalarda birçok Avrupa Birliği (AB) ülkesi, bölgede kalıcı barış için iki devletli bir çözümün şart olduğunu savunarak Filistin’i tanıma kararı alacaklarını belirtmişti.
Bugün ise Norveç hükümeti Filistin’i, uluslararası hukuka ve ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarına uygun şekilde 1967 sınırlarıyla 28 Mayıs’ta tanıyacağını duyurdu.
Norveç’in ardından İrlanda ve İspanya da Filistin devletini resmen tanıma kararı aldı.
Norveç Başbakanı Store’dan iki devlet vurgusuyla Filistin’i tanıma açıklaması
Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide ile düzenlediği ortak basın toplantısında, “Norveç hükümeti, Norveç’in Filistin’i bir devlet olarak tanımasına karar verdi.” şeklinde konuştu.
On binlerce kişinin öldüğü ve yaralı sayısının yüz bine ulaştığı bir savaşın ortasında hem İsraillilere hem de Filistinlilere siyasi çözüm sunan tek alternatifi canlı tutmaları gerektiğini belirten Store, bunun, “yan yana, barış ve güvenlik içinde yaşayan iki devlet” olduğu vurgusunda bulundu.
Oslo hükümeti tarafından yapılan açıklamada, “Norveç’in iki devletli çözümü desteklediği ve ilerletmeye çalıştığı” vurgulanarak Filistin’in bir devlet olarak tanınmasının, Norveç’in, Orta Doğu’daki çatışmaya kalıcı bir çözümün sadece iki devletli bir çözüm yoluyla sağlanabileceği yönündeki uzun süredir devam eden tutumunu vurguladığı bildirildi.
Ayrıca açıklamada, Filistin’in, Avrupa’daki benzer görüşe sahip ülkelerle eş zamanlı olarak, uluslararası hukuka ve ilgili BMGK kararlarına uygun şekilde “1967 sınırlarıyla” 28 Mayıs’ta tanınacağı belirtildi.
Norveç’e gelirlerse Netanyahu ve Gallant’ı tutuklayacağız
Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkarması halinde, bunu uygulamak zorunda kalacaklarını belirtti.
Eide, UCM’nin Netanyahu ve Gallant hakkında “yakalama kararı” başvurusunda bulunmasına ilişkin Norveç basınına değerlendirmelerde bulundu.
UCM tarafından tutuklama emri çıkarılması ve Norveç topraklarına gelmeleri halinde Netanyahu ve Gallant’ı tutuklamak zorunda kalacaklarına işaret eden Eide, aynı prosedürün UCM’nin haklarında yakalama kararı başvurusunda bulunan Hamas lideri için de geçerli olacağını ifade etti.
Eide, aynı uygulamanın diğer Avrupa ülkeleri için de geçerli olduğunu kaydetti.
Norveç, tutuklama emri çıkması halinde Netanyahu’yu tutuklayacağını açıklayan ilk Avrupa ülkesi oldu.
İrlanda Başbakanı Harris’ten “empati” eşliğinde Filistin’i tanıma açıklaması
İrlanda Başbakanı Simon Harris, İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin ve İrlanda Ulaştırma Bakanı Eamon Ryan, başkent Dublin’de basın toplantısı düzenledi.
Başbakan Harris, Filistin devletinin tanınmasına ilişkin yaptığı konuşmanın başında, “Bugün İrlanda, Norveç ve İspanya olarak Filistin devletini tanıdığımızı ilan ediyoruz. Şimdi her birimiz bu kararı hayata geçirmek için gerekli ulusal adımları atacağız.” ifadesini kullandı.
Duyuruları öncesinde bazı Avrupalı liderlerle ve mevkidaşlarıyla görüştüğünü belirten Harris, “Gelecek haftalarda başka ülkelerin de bu önemli adımı atarak bize katılacaklarından eminim.” dedi.
Harris, kendi ülkesinin bağımsızlığını kazanmasının ardından uluslararası alanda tanınırlığının önemine işaret ederek, “Bugün de Filistin’in devlet olarak tanınmasını desteklemek için aynı dili kullanıyoruz. Bunu yapıyoruz çünkü uluslararası hukukun temel ilkeleri olarak özgürlük ve adalete inanıyoruz, kalıcı barışın ancak özgür halkın özgür iradesi temelinde sağlanabileceğine inanıyoruz.” şeklinde konuştu.
Kendi tarihlerinde de uluslararası tanınmanın ne anlama geldiğini bildiklerine dikkati çeken Harris, “Bu, Filistin’in kendi kaderini tayin etme, kendi kendini yönetme, toprak bütünlüğü ve güvenliği dahil devletlere tanınan tüm haklara sahip olduğu ve bu hakları kullanması gerektiği yönündeki görüşümüzün bir ifadesidir ve aynı zamanda Filistin’in uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini de tanımaktadır.” ifadelerini kullandı.
Bugünkü duyurunun, İsrail ve Filistin halkları için barışla birlikte güvenliğe giden tek güvenilir yol olan iki devletli çözüme yönelik “açık destek beyanı” olduğunu vurgulayan Harris, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Daha önce, tanımanın ideal olarak bu hedefe yönelik sürecin parçası olarak kabul edeceğimiz bir olgu olduğunu söylemiştik. Ancak nihai sürecin üzerinden 30 yıl geçmesine rağmen adil, sürdürülebilir ve kapsamlı barış çözümünden belki de her zamankinden daha uzaktayız. Filistin’i tanıma kararımız süresiz olarak beklemek zorunda kalmamalıdır. Çocukların gece uyurken uyanıp uyanmayacaklarını bilmemelerini kim nasıl haklı çıkarabilir? Bugün önemli bir siyasi adım atıyoruz, tepkiler olacaktır, sonuçlarına ilişkin yorumlar yapılacaktır ancak şu temel gerçeği gözden kaçırmayalım: Çocuklar masumdur, İsrail’in çocukları, Filistin’in çocukları, onlar barışı hak ediyor.”
Başbakan Harris, ülkesinin her zaman barışa giden siyasi yolda yürümeye hazır olanların yanında yer alacağını ve bunun gerçekleşmesine yardımcı olmak için elinden gelen her şeyi yapacağını belirterek, “Bugün alınan karar da bununla ilgilidir. Bunu Filistin halkına ve onların en karanlık saatlerinden birine umut ve cesaret vermek için alıyoruz. İrlanda’da bizler gördük. Sizi tanıyoruz, size saygı duyuyoruz. Sizin, çocuklarınızın ve çocuklarınızın çocuklarının hak ettiğiniz daha iyi bir geleceğe sahip olabilmeniz için çalışmaya devam edeceğiz ve böylece bir gün Filistinli ve İsrailli çocuklar barış ve güvenlik içinde yan yana yaşayabilecekler.” şeklinde konuştu.
İrlanda Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin de konuşmasında Filistin devletini tanıma kararının 28 Mayıs’ta yürürlüğe gireceğini söyledi.
İspanya da Filistin’i tanıma kararı 28 Mayıs’ta resmi olarak alınacak
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İspanya Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Sözlerin eyleme geçme vakti geldi. Bu bir son değil, başlangıç.” şeklindeki ifadeleriyle Filistin devletini tanıma kararı alacaklarını açıkladı.
Başbakan Sanchez’in Filistin devletini tanımayla ilgili duyurusu ardından Meclis’te bir alkış tufanı koptu ve milletvekillerince uzun bir süre ayakta alkışlandı.
İspanya Meclisi’nin, Kasım 2014’te Filistin devletinin tanınması yönünde karar almasından dolayı, Bakanlar Kurulu’nun 28 Mayıs’ta alacağı karar Filistin devletinin İspanya tarafından resmi olarak tanınması için yeterli olacak.
Netanyahu, tüm ateşkes çağrılarına karşı “sağır”
“İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun tüm ateşkes çağrılarına “sağır” olduğunu, Filistin ile ilgili hiçbir barış planı bulunmadığını, barış, güvenlik ve istikrar için tek seçenek olan iki devletli çözümü tehlikeye atmaya başladığını” belirten Sanchez, “Çok açık şekilde duvarlar örülse de halklar bombalansa da Filistin toprakları hayatta kalacaktır.” şeklinde konuştu.
Sanchez, Filistin devletinin tanınması kararı alırken önceliklerinin “barış, adalet ve tutarlılık” olduğunun altını çizerek, “Barış diyorum çünkü tek çözüm var o da İsrail ve Filistin’in eşit şartlarda tanındığı iki devletli çözüm. Bu farklı görüşlerde, dinlerde olan her yerde geçerli olan bir şeydir. Ne olursa olsun iki tarafta aynı şartlarda, aynı statüde oturup konuşmalı, bu yüzden Filistin’i tanıyoruz. Bunu yaparken barıştan sonra ikinci sebebimiz adalettir çünkü yarım asırdan fazla süredir BM Güvenlik Konseyi kararları, Oslo Anlaşması yok sayılıyor. Pasiflik artık sona ermeli. Bunun yerini umut ve itibar almalı. Tünelin sonunda ışık var. Üçüncü sebebimiz de tutarlılıktır. Ukrayna’da olduğu gibi aynı şekilde Filistin’de de tutarlı bir politika izliyoruz. Ten rengi, dili, dini ne olursa olsun uluslararası eşitliği savunuyoruz.” ifadelerini kaydetti.
İspanya Başbakanı konuşmasının devamında, “Ne kadar fazla ülke Filistin’i tanıma kararı alırsa o kadar iyidir ve daha fazla baskı kurulur. Bu son değil, başlangıçtır. Bu kararımız kimseye karşı değildir. İspanya’da aşırı sağ ve sağın söylediği ya da İsrail’in savunduğu gibi İsrail’e karşı da değildir. İsrail halkına büyük bir saygı duyuyoruz ve dost olarak görüyoruz. Aynı şekilde Yahudi toplumu da takdire şayandır. Aynı zamanda Hamas’tan yana da alınan bir karar değildir. Bunu söyleyenler utanç duymalıdır.” ifadelerini kullandı.
Sanchez ayrıca, gelecek haftalarda Gazze’den kanser hastası ya da sağlık durumları ağır olan 30 kadar çocuğun İspanya’ya getirilerek her türlü sağlık hizmetlerinin verileceğini açıkladı.
Filistin’i tanıma kararının bazı ülkeleri rahatsız edeceğini ve sonuçları olacağını bildiklerini de kaydeden Sanchez, “Bu kararın sonuçlarını kabul etmeye hazırız. Bizim savunduğumuz barışçıl olarak çıkarlar ve değerlerdir. Filistin’e atılan bombalar sona erdiğinde, şu anda yaşananlar 21. asrın en kararlık dönemi olarak geçecektir ve bizim başımız dik olacaktır çünkü doğru tarafta olduğumuz tanınacaktır.” şeklinde konuştu.
Son olarak, “Türkiye’nin de son dönemlerde Filistin ile ilgili önemli atılımlar” yaptığını dile getiren Sanchez, haziran ayı ortasında düzenlenmesi öngörülen Türkiye-İspanya hükümetler arası zirveye de değindi.
Sanchez, “Dost ve önemli bir ortağımız olan Türkiye ile çok yakında zirve yapacağız.” dedi.
İsrail, büyükelçilerini geri çağırdı
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, Norveç’in Filistin’i tanıma kararını açıklaması ve İrlanda’nın da aynı şeyi yapmasının beklenmesi üzerine İrlanda ve Norveç büyükelçilerine derhal İsrail’e dönmeleri talimatını verdi.
Katz, “İrlanda ve Norveç bugün Filistinlilere ve tüm dünyaya bir mesaj gönderme niyetinde: terörizm bedelini öder,” dedi.
Dışişleri Bakanı, bu tanımanın Gazze’de tutulan İsrailli rehinelerin iadesine yönelik çabaları engelleyebileceğini ve “Hamas ve İran’ın cihatçılarını ödüllendirerek” ateşkes ihtimalini azaltacağını ifade etti.
Katz, ayrıca benzer bir tutum sergilemesi halinde İsrail’in İspanya Büyükelçisini geri çağırmakla tehdit etti.
Türkiye’den Filistin’i tanıma açıklaması
Dışişleri Bakanlığı, “İspanya, İrlanda ve Norveç’in, Filistin Devleti’ni tanıyacaklarını açıklamalarından büyük memnuniyet duyuyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Filistin’in tanınmasının uluslararası hukukun, adaletin ve vicdanın gereği olduğunun altı çizilen açıklamada, “İşgal altındaki Filistin halkının gasbedilen haklarının geri alınması ve Filistin’in uluslararası camiada hak ettiği statüye kavuşabilmesi bakımından son derece önemli bir adımdır. Türkiye olarak, daha fazla ülkenin Filistin’i tanıması yönünde çaba harcamayı sürdüreceğiz.” ifadelerine yer verildi.
Filistin’i kaç ülke tanıyor?
Birleşmiş Milletler’e (BM) üye 193 ülkeden 139’u Filistin’i devlet olarak tanıyor.
Bunların arasında BM’deki 22 üyeli Arap Grubu, 57 ülkeli İslam İşbirliği Teşkilatı ve 120 üyeli Bağlantısızlar Hareketi de bulunuyor.
Son açıklama ile Filistin’i tanıyan ülke sayısı 142’ye yükselmiş olacak.
Arap ülkeleri, Filistin’i tanıma kararından memnun
Batı Şeria’daki Filistin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Bu önemli adımla İspanya, Norveç ve İrlanda iki devletli çözüme ve Filistin halkına gecikmiş adaletin sağlanmasına olan sarsılmaz bağlılıklarını bir kez daha ortaya koydu” denildi.
Bakanlık kararın ayrıca “uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler’in ilgili tüm kararlarına uygun olup, İsrail’in yasa dışı işgalinin sona erdirilmesi ve bölgede barış ve istikrarın sağlanmasına yönelik tüm uluslararası çabalara olumlu katkıda bulunacağını” söyledi.
Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Norveç, İrlanda ve İspanya’nın Filistin devletini tanıyacaklarını duyurmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Bunu, topraklarımıza ve başkenti Kudüs olan bağımsız Filistin devletine sahip olma hakkımızı teyit etme yolunda önemli bir adım olarak görüyoruz. Dünya çapındaki ülkeleri meşru ulusal haklarımızı tanımaya ve Filistin halkımızın kurtuluş, bağımsızlık ve topraklarımızdaki siyonist işgaline son verme mücadelesini desteklemeye çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin El Şeyh ise, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda kararı “tarihi an” olarak nitelendirdi. El Şeyh, “Bağımsız Filistin devletini tanıyan ve tanıyacak olan dünya ülkelerine teşekkür ederiz” ifadelerini kullandı.
Suudi Arabistan, Mısır ve Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), Norveç, İrlanda ve İspanya’nın Filistin’i tanıma açıklamasını memnuniyetle karşıladı.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Avrupa ülkeleri Norveç, İrlanda ve İspanya’nın kararlarını Filistin devleti için olumlu bir gelişme olduğu belirtildi.
Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, söz konusu üç ülkenin Filistin devletini resmi olarak tanıma kararları memnuniyetle karşılandı.
Norveç, İrlanda ve İspanya’nın duyurduğu kararların, bağımsız Filistin devletini 1967 sınırları üzerinde kurulmasıyla sonuçlanacak siyasi çözüme dair uluslararası çabaları desteklediğine işaret edilen açıklamada, bahsi geçen ülkelerin kararı takdir edilir bir adım olarak nitelendirildi.
KİK Genel Sekreteri Casim Muhammed el-Budeyvi’nin imzasıyla yayımlanan açıklamada da Norveç, İrlanda ve İspanya’nın Filistin devletini tanıma kararı, iki devletli çözüm için stratejik bir adım olarak değerlendirildi.
Söz konusu kararın Filistin’i tanıma yolunda dünyadaki diğer ülkeler için teşvik edici olduğu aktarılan açıklamada, uzun yıllardan beri zulüm ve tehlikeli ihlallere maruz kalan Filistin halkını bağımsızlığına kavuşturacak adil bir barışla haklarına ulaşması gerektiğine işaret edildi.
