Örnekleri toplaması beklenen alet bir uzay roketi tarafından yörüngeye püskürtülmeden önce, ABD uzay ajansının bir sonraki gezgini olan Perseverance (Azim) aracılığıyla Kızıl Gezegen’de test edilecek. Paketlenmiş örnekleri almak ve daha sonrasında Dünya’ya geri göndermekse, Airbus uydusunun görevi olacak.
Hedef, Mars’ta yaşamın mümkün olup olmadığını kesinleştirmek
Amerika-Avrupa ortak projesinin milyarlarca dolara mal olması ve uygulanmasının da on yıldan fazla sürmesi bekleniyor. Ancak bilim adamları Kızıl Gezegen’deki yaşamın var olup olmadığını doğrulamanın en iyi yolunun bu olduğunu söylüyorlar.
Araştırmacılar herhangi bir kanıtın tartışmalı sonuçlarının olmaması ve şüpheleri ortadan kaldırmak için sadece dünyadaki laboratuvarlarda bulunan güçlü analitik araçlara ihtiyaç duyalacağını savunuyorlar.
Avrupa Uzay Ajansı’ndaki (ESA) insani ve robotik keşif direktörü Dr. David Parker, “Bu hedef söz konusu olacak olan karmaşıklığı düşündüğünüzde herhangi bir normal Mars misyonunun iki katı kadar zor değil” dedi.BBC News’e yaptığı açıklamada “Ve Airbus’ın inşa edeceği bu uydu -ben ona ‘ilk gezegenler arası kargo gemisi’ demeyi tercih ediyorum, çünkü görevi bu olacak- Mars ve dünya arasında kargo taşımak için tasarlandı.” dedi.
Dr. Parker perşembe günü, Perseverance adlı robotunun tanıtımının yapılmasından hemen önce gazetecilere verdiği NASA-ESA açıklamasında; Avrupa Havacılık Şirketi’nin, Dünya’ya Geri Dönecek Gezgin (ERO) programındaki rolünü açıkladı. ERO 2026’da günyüzüne çıktığında 6,5 ton ağırlığında olacak ve Mars’a ulaşmak, gezegenin yörüngesini değiştirmek ve daha sonra kaya sevkiyatı ile dünyaya geri dönmek için bir dizi kimyasal ve elektrikli itici güç kullanacak. İtalyan Thales Alenia Space, tasarımın bu yönüyle alakalı çalışacak bir öncü taşeron olacak.
Güneş enerjisi kullanılacak
Güçlü bir iyon motorunun araca dahil edilmesi çok fazla güç gerektirecek, bu nedenle oldukça büyük güneş enerjisi panellerinin kullanılması düşünülüyor. Bu paneller uyduya 120 ft’den fazla olan 39 metrelik bir kanat açıklığı verecek. Ancak uydunun misyonundaki asıl dikkat çekici yön, deyim yerindeyse Mars’ın gökyüzünde oynaması beklenen yakalama oyunu olarak karşımıza çıkıyor.
NASA’nın uzun vadeli bir planı var
NASA gelecek on yılın ardından Perseverance tarafından toplanan kayaları uzaya fırlatmak için gezegene bir roket daha yollayacak. Airbus uzay aracı bir futbol topu büyüklüğündeki konteyner içinde paketlenecek bu örnekleri yakalamak için kendi başına manevra yapmak zorunda kalacak. Taş yüklü konteynerı aldıktan sonra uydu onu dünyaya dönmeye hazırlayacak.
Operasyon sadece yüz milyon km uzunluğundaki bir kargolama işlemini değil, aynı zamanda futbol topu büyüklüğündeki paketi Amerika’daki bir çöle inmesi için Dünya’nın atmosferine bırakılabilecek bir yeniden giriş kapsülünün içine koymayı da gerektiriyor.
Dr. Parker “İnsanlar yıllardır Mars Sample Return hakkında konuşuyordu. 2002 yılına kadar kendim de bu proje üzerinde çalıştığımı hatırlıyorum. Ama şimdi bunu yapacak seviyede ve heyecan verici bir durumdayız. Bu rüya gerçek olmak üzere.” dedi.
Sözleşmenin eylülde imzalanması bekleniyor
ESA halihazırda uydu için Airbus ile sözleşmenin detayları üzerinde çalışıyor. Eylül ayında sözleşmenin imzalanması bekleniyor. Airbus Savunma ve Uzay CEO’su Dirk Hoke, uydunun şirketin on yıllar boyunca kazandığı tüm uzmanlık ve tecrübeyi artıracağını söyledi. Hoke “Airbus Savunma ve Uzay bu uluslararası ortak misyonun bir parçası olarak karşısına çıkabilecek zorlukları üstlenmek için hazır ve heyecanlı” diye konuştu. Ayrıca, “Mars Sample Return’ün Dünya Geri Dönüş Gezgini için seçilen grup olarak bu görevin başarılı olmasını sağlamak için Rosetta, Mars Express, Venus Express, Gaia, ATV, BepiColombo ve JUICE üzerinde edindiğimiz deneyimin tamamını beraberimizde getiriyoruz. Mars’tan Dünya’ya geri dönmek olağanüstü bir başarı olacak ve gezegenler arası bilimi yeni bir seviyeye taşıyacak.” şeklinde konuştu.
Her şey Perseverance (Azim) ile başlar
Altı tekerlekli Amerikan gezgini Perşembe günü yerel saatle 07: 50’de (12:50 BST; 11:50 GMT) açılan ve iki saat sürecek olan uygun süre dilimi içerisinde Florida’daki Cape Canaveral’dan fırlatılacak. Perseverance’ın Mars’ta Jezero Krateri adı verilen 40 km genişliğindeki bir meteor kraterine gönderilmesi hedefleniyor. Şimdiye kadar çekilen görüntüler bölgede, milyarlarca yıl önce göl suyu olduğuna işaret ediyor.
Bilim adamları bu gölün kenarında oluşan kayaların geçmiş yıllara ait biyolojik ve kimyasal izlerini koruduğunu – tabii eğer varsa – söylüyorlar.
ESA’nın Mars Sample Return Projesi’ne katkısının 10 yılda yaklaşık 1,5 milyar € (1,7 milyar $; 1,4 milyar £) olacağı tahmin ediliyor. NASA’nın da katkısıyla beraber tüm tarafların harcayacağı toplam bütçe muhtemeldir ki 7 milyar doları (5.6 milyar £; 6 milyar €) aşacak.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
