Londra merkezli basın kuruluşu The Guardian’ın haberine göre, İngiltere hükümetinin bir genişbant uydu şirketine yüz milyonlarca Sterlin yatırım yapma planı, şirketin Brexit’ten sonra ülkenin ihtiyaç duyduğu modifikasyon ve özelliklerdeki doğru uyduları bile yapamadığını söyleyen uzmanlar tarafından “saçma” olarak tanımlanıyor.
İlk olarak perşembe gecesi OneWeb tarafından duyurusu yapılan yatırım İngiltere’nin Brexit’ten çıkışının ardından yaşayacağı AB’nin Galileo uydu navigasyon sistemine erişim kaybını azaltmayı amaçlıyor.
Ancak İngiltere’nin yatırımdan sonra %20 hissesine sahip olacağı OneWeb, şu anda bu tür navigasyon sistemlerini çalıştırmak için kullanılandan tamamen farklı bir tür uydu ağı kullanıyor.
Leicester Üniversitesi uzay stratejisi/politikası uzmanı Dr. Bleddyn Bowen, “Başlangıç sırasında, evet, yanlış uydular satın aldık” dedi. “OneWeb temelde Elon Musk’un Starlink’i ile aynı teknoloji üzerinde çalışıyor: bu da insanları internete bağlamak için kullanılan alçak dünya yörüngesindeki uydulardan oluşan bir mega takımyıldızı benzeri bir sistemden ibaret.
“Yaşanan şey şu: OneWeb’deki çok yetenekli lobiciler hükümeti bazı uyduları tamamen yeniden tasarlayarak uyduların sırtlarına navigasyon sistemleri entegre edilebileceğine ikna ettiler. Yani genel itibariyle kanıtlanmamış bir teknolojiyi, başka bir iş yapmak için tasarlanmış bir mega takımyıldıza bağlamayı planlıyorlar. Bu hem teknolojik, hem de ticari bir kumar.”
Jeffries’de bir araştırma analisti olan Giles Thorne da bu konuda Bowen ile hemfikir. “Bu durum bana mantıklı gelmiyor, bu durum milliyetçiliğin, sağlam sanayi politikasını yitirmesine benziyor.”
Şu anda kullanımda olan her büyük navigasyon sisteminin – Amerikan GPS, Rus Glonass, Çinli BeiDou ve İngiltere’nin Brexit nedeniyle erişimini kaybetmeden önce tasarımına yardım ettiği AB projesi Galileo – orta dünya yörüngesinde olduğunu söyleyen Thorne, bunun dünyadan yaklaşık 20.000 km bir uzaklık olduğunu belirtti. Halihazırda 74 tanesi piyasaya sürülmüş olan OneWeb uyduları ise sadece 1.200 km yükseklikteki düşük dünya yörüngesinde seyredebiliyor.
Bowen ek olarak şunları söyledi: “Santimetreye kadar hassas, şifreli, güvenli sinyallere ihtiyaç duyduğunuz askeri sınıf sistemler için GPS’i değiştirmek istiyorsanız, bunun OneWeb’ler kadar küçük uydularda yapabileceğinden pek emin değilim.”
Thorne ihaledeki tekliflerin kaliteye göre seçilmek yerine “milliyetçi ajandaya uygunluk” bakımından değerlendirildiğini iddia etti. OneWeb İngiltere merkezli, yerel ve spektrum hakları Ofcom aracılığıyla İngiltere’de tescil edilmiş bir iş yeridir.
Thorne, “Hükümete şüpheden kazançlı çıkmanın yolunu da gösterelim: Hükümetin istediği sonuç eğer Birleşik Krallık markalı bir konumlandırma sistemi, İngiltere’nin gücünün dünya çapında bir gösterimi ve İngiltere uydu endüstri altyapısını desteklemekse, muhtemelen işi beceremeyeceği en başından itibaren belli olan OneWeb’in yerine projeyi Galileo ile değişiminin değiştirmek, sıfırdan yapmaktan muhtemelen daha hızlı ve daha ucuz olacaktır.” dedi.
Cuma akşamı bir hükümet sözcüsü: “Uzayla alakalı hedeflerimizi netleştirdik ve İngiltere’ye uzun vadeli stratejik ve ticari faydalar sağlamak için yeni bir ulusal uzay stratejisi geliştiriyoruz. Bu çalışmanın bir parçası olarak uzay endüstrisi ile düzenli görüşmelerde bulunuyoruz.” demişti.
OneWeb yeni fon sağlanamadığı için uzay operasyonlarının çoğunun bulunduğu ABD’de Mart ayında iflas başvurusunda bulunmuştu.
Önceden de İngiltere, bağımsız uzmanların 3-4 milyar sterline mal olacağını tahmin ettiği kendi küresel navigasyon uydu sistemini kurmayı hedefliyordu.
Dönemin başbakanı Theresa May, Aralık 2018’de yaptığı bir konuşmada bu proje için İngiltere’nin ABD ve yapılan karşılıklı istihbarat anlaşmalarıyla alakalı için bir terim olan diğer “Beş Göz” partner ve ortaklarıyla çalışmayı beklediğini söylemişti. Ancak bu yıl Mayıs ayında, proje planlamaya yönelik bir fizibilite çalışmasının yayınlanmasına bir kaç hafta kalana kadar bekletilmişti, zira tahmini maliyeti şimdiden 5 milyar sterline yükseldi.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
