Kanada tarafından, başta Çin olmak üzere bazı ülkelerin “yabancı ülke vatandaşlarını gözaltına alarak bu durumu bir diplomatik pazarlık unsuru olarak kullanmasının durdurulmasına” karşı bir girişim başlatıldı.
Euronews’in haberine göre, Kanada Dışişleri Bakanı Marc Garneau’nun “kabul edilemez bir davranış” olarak yorumladığı ve bağlayıcı olmayan girişime toplamda 58 ülke imza attı. Ayrıca imza atan ülkelerin dışişleri bakanları da Çin ve bazı ülkelerin bu davranışlarını kınadıklarını bildirdiler.
Bakan Garneau yaptığı açıklamada, “İnsanları ailelerinden almak ve onları pazarlık unsuru koz olarak kullanmak hem yasa dışı hem de ahlaka aykırı.” şeklinde durumu ifade etti. Kanada’nın öncülüğündeki bu girişimi türünün ilk örneği olarak tanımladı.
Girişime Japonya, İngiltere, Avustralya ve 27 üyeli Avrupa Birliği de katıldı.
Garneau, hiçbir ülkeyi hedef almayan bu girişimin amacının ülkelerine giren yabancıları gözaltına alan ülkelere ve bunu yapmak isteyecek diğer ülkelere diplomatik baskıyı artırmak olduğunu söyledi.
Kanadalı bir yetkili de girişimin; Çin, İran, Rusya ve Kuzey Kore tarafından ülkelerine giren yabancıların gözaltına alınmasıyla ilgili endişelerden kaynaklandığını açıkladı.
Kanada tarafından başlatılan söz konusu girişim imzalanmadan birkaç gün önce Çin’in devlet destekli gazetesi Global Times’ın yayınladığı bir haberde, “Çin’i kışkırtmak için tasarlanmış agresif ve kötü düşünülmüş bir saldırı” şeklinde yorumlanmıştı.
Ottawa, ABD’nin çıkardığı yakalama emrinin ardından Çinli Huawei’nin üst düzey yetkilisini gözaltına aldıktan kısa bir süre sonra Çin de iki Kanada vatandaşını gözaltına almıştı. Kanada, Pekin’in iki vatandaşını gözaltına almasını “rehine diplomasisi” olarak nitelendirip kınarken, Çin iki olayın birbiriyle bağlantılı olmadığını ileri sürdü.
Bildiriye imza atanlar ülkelerden biri olan ABD’nin Dışişleri Bakanlığı da geçen hafta yaptığı açıklamayla Kanada vatandaşlarının serbest bırakılması çağrısında bulunmuş ve Çin’in zorlayıcı diplomasiyi siyasi bir malzeme olarak kullanmaması gerektiğini kaydetmişti.
Kanadalı bir yetkili tarafından imzalanan bu bildirinin Pekin üzerinde bir baskı olacağını ifade etti.
Adının açıklanmasını istemeyen yetkili, “Onlara (Çin) biraz rahatsızlık vermek istiyoruz. Birçok ülke uygulamanın kabul edilemez olduğunu düşünüyor ve zamanla (Çin’in) tutumlarında bir değişiklik yaratacağını umuyoruz.” diye konuştu.
İngiltere Parlamentosu Dış ilişkiler Komitesi ise hükümeti geçen yıl İran’ın “yabancı uyrukluları keyfi olarak tutuklaması” durumunu “rehin alma” olarak ilan etmesini istemişti.
İran’da 2016 yılında gözaltına alınan İran asıllı İngiltere vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe, yönetimi devirmek için komplo kurma gerekçesiyle 5 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Kanadalı Bakan Çin, İran gibi ülkeler tarafından gözaltına alınan kişiler için “Özgürlükleri çalınmış olabilir ama sesleri susturulamayacak.” dedi.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
