Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail arasında imzalanan normalleşme anlaşmasının ardından, bu yönde adım atacak yeni bir ülkeye verilecek tepki, Filistin meselesini canlı tutma çalışmaları ve Arap ülkelerinin normalleşme lehine parçalanmasını durdurma gibi konularda Filistin yönetiminin önündeki seçeneklerin neler olduğu sorusu ortaya çıktı.
Filistinli uzmanlar BAE’nin İsrail’le normalleşme anlaşması sonrası Filistin yönetiminin önündeki seçenekleri değerlendirdi.
Birzeit Üniversitesi öğretim görevlisi ve eski siyasetçi Dr. Gassan el-Hatib, yaptığı açıklamada, “Filistin yönetimi gerçek bir sorunla karşı karşıya. Bu sadece Arap ülkelerinin tutumunda geri adım atması değil, ABD’nin ısrarla Filistin’e baskı uygulaması nedeniyle uluslararası düzeyde bir sorun.” ifadelerini kullandı.
Filistinlilerin önceliğinin, içişlerini düzeltmek ve başarılı bir uzlaşı yapmak olması gerektiğini, yakın dönemde siyasi bir çözüm görülmediğini kaydeden Hatib, ayrıca Filistin davasını desteklemeye devam eden uluslararası tutumları korumak için diplomatik ilişkilere odaklanılması gerektiğini belirtti.
Filistin yönetiminin Filistin meselesi konusunda olumlu ve sabit bir tutum içerisinde olan, hatta kararsız ülkelere yönelik diplomatik çabaları yoğunlaştırılmasının önemine vurgu yapan Hatip, aynı şekilde Batı Avrupa başta olmak üzere olumlu bir tutum içerisinde olan tüm dünya ülkeleriyle diplomatik ilişkilerin artırılması gerektiğini söyledi.
Filistin yönetiminin önündeki seçenekler
Kudüs Üniversitesi’nde medya alanında ders veren Prof. Mahmud Fatafta, Filistin yönetiminin önünde üç seçeneğin bulunduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
“Filistin yönetiminin önünde uluslararası girişimlerle ilgilenerek müzakerelere dönme, Filistin üzerindeki baskıyı hafifletmek için batı ülkeleriyle diplomatik ilişkileri güçlendirme ve son olarak da Gazze ve Batı Şeria arasındaki bölünmeye son verip içerideki uyumu güçlendirme seçenekleri bulunuyor.”
Batı Şeria’nın güneyindeki El-Halil Üniversitesi’nde Siyasi Bilimler alanında ders veren Bilal eş-Şevbeki de BAE’nin normalleşme silsilesinde bir ilk olmadığını, Filistin yönetimiyle koordinasyonun bulunmamasının Filistinlileri ayağa kaldırdığını ifade etti.
Filistin yönetiminin önündeki seçeneklerle ilgili olarak da Şevbeki, Filistin yönetiminin Yüzyılın Anlaşması ve Batı Şeria’da ilhak planları nedeniyle baskı altında olduğunu, bölgesel ve uluslararası izolasyona maruz kaldığını söyledi.
Şevbeki, Filistin’in BAE’nin imzaladığı normalleşme anlaşması konusunda reddetme ve kınamanın ötesine geçen bir adım atamayacağını vurguladı.
Stratejik vizyon
Şevbeki, “Bu aşamada gerekli olan, ister iki devletli çözümde geri adım atmak, ister ona bağlı kalmak, ister enerji ve zaman kaybetmeden yeni bir çözüm üretmek olsun stratejik vizyon düzeyinde alternatif tezler ve bu vizyonu hayata geçirme araçlarını sunmaktır. ” ifadelerini kullandı.
ABD seçimleri başta olmak üzere koşulların değişmesi umuduyla BAE-İsrail normalleşme anlaşması karşıtı diplomatik yaklaşımlarının yararı olmadığına işaret eden Filistinli akademisyen, “Çünkü gelecekte hiçbir ABD yönetimi işgalci İsrail veya BAE’nin attığı adımlarını değiştiremez.” dedi.
“Filistin yönetimi iki devletli çözüm esasına göre mi müzakere etmek istiyor? Yoksa işgalci İsrail’e karşı varlığı reddedilen bir yerleşimci sömürge projesi olarak mı mücadele etmek isteniyor? Eşit haklar için mi mücadele ediliyor ve sorun İsrail’le değil, onun politikalarıyla mı? ” şeklinde sorular yönelten Şevbeki, tartışmadan kaçınılmaması ve bu soruların cesurca ortaya konulması gerektiğini vurguladı.a
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
