ABD’den İsrail ordularına yardıma devam kararı!
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) açılan soruşturmalar neticesinde, ağır insan hakları ihlallerinden kaynaklı olarak, İsrail ordusunun beş birimini sorumlu buldu.
Ancak yapılan açıklamada, ABD’nin insan haklarını ağır şekilde ihlal eden söz konusu İsrail askeri birimlerine yönelik herhangi bir yaptırım kararı uygulamayacağı ve birimlerin ABD askeri desteğini almaya devam edeceği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 7 Ekim öncesindeki süreçte işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleşen olaylara ilişkin bir açıklama yaptı. Bakanlık, İsrail güvenlik güçlerine bağlı beş ayrı birimin ağır insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiğini belirledi.
Elde edilen bulgular, Gazze’de çoğunluğunu kadın ve çocukların oluşturduğu 34 binden fazla kişinin vahşice öldürüldüğü saldırılar sırasında, İsrailli askeri ve siyasi yetkililerin eylemleri nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) tutuklama emri çıkarma sürecini değerlendirdiği bir dönemde kamuoyu ile paylaşıldı.
Batı Şeria’da insan hakları ihlallerine karıştığı tespit edilen askeri birimlerin büyük çoğunluğu İsrail ordusuna aitken, bu birimlere ek olarak bir de polis biriminin bulunduğu belirtildi.
Günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, “Dikkatli bir sürecin ardından, ağır insan hakları ihlallerine ilişkin bireysel olaylardan 5 İsrail biriminin sorumlu olduğunu bulduk.” şeklinde konuştu.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail ile paylaştığı bulgular sonrasında, soruşturulan askeri birimlerden dört tanesinin etkili bir düzeltici faaliyet yürüttüğüne karar verildiğini iddia ederken “Netzah Yehuda” olarak bilinen beşinci askeri birimin ise Amerika Birleşik Devletleri’nin kara listesine alınmasının gündemde olduğu öne sürüldü.
Patel, beşinci birim olan Ortodoks Netzah Yehuda taburu için ABD yardımlarının askıya alınıp alınmaması için ise karar verme aşamasında oldukları bilgisini paylaştı.
Vedant Patel, ABD’nin birliklere yaptığı silah satışlarının bu durumdan etkilenmeyeceğini belirterek, hangi insan hakları ihlallerinin işlendiği, hangi birimlerin olaya karıştığı veya ne tür iyileştirme adımlarının atıldığı konusunda ayrıntı vermedi.
Patel, “O birimle (Netzah Yehuda) ilgili İsrail hükümeti ile istişare ve temasa devam ediyoruz.” diye konuştu.
Alınan kararlar ABD yasalarına aykırı
ABD kanunları arasında yer alan Leahy Yasası, insan haklarını ihlal ettiği belirlenen devlet ve gruplara silah satılamayacağını belirtiyor.
Leahy Yasası, ABD Dışişleri Bakanlığı’na, Washington’ın yabancı askeri yardımlarının ve eğitim programlarının, uluslararası insan hakları standartlarına uygun olup olmadığını değerlendirme ve bu tür ihlalleri işleyen kişilere yardımın kesilmesini talep etme yetkisi sağlıyor.
ABD’li yetkililere göre Netzah Yehuda, Filistinli saivillere yönelik ihlalleriyle ilgili uyarılmış olmasına rağmen görünürde hiçbir düzeltici adım atmadı. Keza İsrail hükümet yetkilileriyle konuyla ilgili yazışmaları da aylarca görmezden geldi.
Ancak yaptırımların açıklanmasından kısa bir süre önce İsrail hükümet avukatlarının acilen Washington’la temasa geçerek iki ülke askeri ilişkilerini düzenleyen 2018 tarihli mutabakat zaptı uyarınca İsrail’e, ABD’nin bulgularına yanıt vermesi için daha fazla zaman tanımasını istediği belirtildi.
Washington’dan yetkililerin ise İsrail’e, Leahy yaptırımlarının değerlendirilmeye devam ettiğini ilettiği kaydedildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, bir bulgu elde etmesine rağmen, ilgili hükümet tarafından davaların ele alındığı ve adaletin sağlandığına dair tatmin edici bir durum söz konusu ise, askeri yardımın kesilmesi konusunda istisna uygulanabileceğini belirtiyor.
İsrail, ele alınan beş birlikten dördünde sözde iyileştirme yapıldığını iddia ediyor. Ancak Dışişleri Bakanlığı, olaylar, yapılan iyileştirmeler, ilgili birimler veya bu iyileştirmelerin etkililiği hakkında herhangi bir ayrıntı paylaşmayı reddetti.
Netanyahu, “İsrail ordusuna yönelik ABD ambargosuyla savaşacağım” demişti
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD’nin İsrail ordusundaki birliğe yönelik yaptırım uygulayacağı haberlerinin ardından, ülkesine yönelik tüm ambargoları reddedeceğini söylemişti.
İsrail ordusu, Netzah Yehuda’nın “uluslararası hukuk çerçevesinde” faaliyet gösterdiğini savunuyorken İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise, ABD’nin IDF’nin “Netzah Yehuda” taburuna yönelik olası bir askeri yardım ambargosu konusunda sert bir açıklama yapmıştı.
Gallant ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın önceki açıklamalarına yanıt olarak, ABD’ye ambargo niyetinden vazgeçme çağrısında bulunarak, İsrail ve ABD arasındaki ilişkilerin dünya tarafından yakından izlendiğini belirtmişti.
Netzah Yehuda Taburu
Netzah Yehuda Taburu, ultra-Ortodoks Yahudi topluluğuna hizmet etmek üzere tasarlanmış bir İsrail Savunma Kuvvetleri birimidir. Tamamı erkeklerden oluşan bu tabur, özellikle Filistin karşıtı aşırı sağcı Yahudi yerleşimcileri bünyesinde barındırması ile bilinir ve “Tepe gençliği (Hilltop Youth)” olarak adlandırılan ve fanatik olarak nitelendirilen gençlerin de bu birime katılması dikkat çekmektedir.
Zaman zaman “hahamlardan direkt olarak emir aldıkları” iddia edilen bu tabur, Batı Şeria’da işgal altında tuttuğu bölgelerde Filistinlilere karşı şiddet, hak ihlalleri ve orantısız güç kullanımı ile suçlanmaktadır. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinin raporlarına göre, Netzah Yehuda Taburu, 2023 yılının Ocak ayında yaşanan bir dizi şiddet olayı nedeniyle Batı Şeria’dan işgal altındaki Golan Tepeleri’ne taşınmıştır. Raporda söz konusu bu taşınma, taburun işlediği şiddet olaylarının etkilerini hafifletmeye yönelik bir çaba olarak gösterilmiştir.
Bu tür suçlamalar, taburun faaliyetlerine dair ciddi soruşturmaların yapılmasını gerektirmekte ve İsrail Savunma Kuvvetleri içindeki bu tür birimlerin daha sıkı denetlenmesi yönünde çağrılara neden olmaktadır.
