Japonya Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, Çin Hava Kuvvetlerine ait bir Y-9 gözetleme uçağının, 26 Ağustos Pazartesi günü 11.29’da 2 dakika süreyle Japon hava sahasını ihlal ettiğini bildirdi.
Japonya, savaş uçaklarını acil durum koduyla alarma geçiren ihlal, Nagasaki eyaletine bağlı Danjo adaları açıklarındaki bölgesel hava sahasında gerçekleşti.
İhlal, Doğu Çin Denizi’nde tartışmalı adalar olarak adlandırılan bölgede gerçekleşti. Aynı bölgede daha önce Çin gemilerinin Japon karasularına yönelik ihlallere sebep olduğu biliniyor.
Bölge zengin balıkçılık alanları ve potansiyel petrol ve gaz yataklarıyla çevrili ıssız takımadalar, Japonya tarafından yönetiliyor ancak Çin’in de bir hakimiyet iddiası mevcut.
İhlali gerçekleştirmeden önce ve ihlalden sonraki süreçte adaların güneydoğu çevresinde turlayan uçak 13.15 sularında Çin istikametine geri döndü. Japonya Savunma Bakanlığı ihlali gerçekleştiren uçağın bir fotoğrafını da yayınladı.
Büyükelçi, Dışişleri Bakanlığı’na çağırılarak tekrarlanmaması adına önlemler alınması gerektiği hakkında uyarılar verilerek Japon hükümetinin protestosu bildirildi. Pekin’den yapılan açıklamada ise hiçbir ülkenin hava sahasını ihlal etme niyetinde olmadıkları bildirildi.
Japonya hükümet sözcüsü Yoshimasa Hayashi, “Çin askeri uçağının hava sahamızı ihlal etmesi sadece egemenliğimizin ciddi bir ihlali değil aynı zamanda güvenliğimiz için bir tehdittir ve tamamen kabul edilemezdir” sözleriyle gelişmeyi kınadı.
Hayashi ayrıca “İhlalin amacı konusunda kesin bir cevap vermekten kaçınıyoruz. Ancak, Çin’in Japonya yakınlarındaki son askeri faaliyetleri genişleme ve giderek daha aktif hale gelme eğilimindedir. Hükümet, tehditleri yakından takip etmeye devam edecek ve bölgeyi kendimiz için daha güvenli kılmak için mümkün olan tüm önlemleri alacaktır.” sözleriyle bölgedeki gerilim hakkında Japon hükümetinin görüşlerini bildirdi.
Uzmanlar ihlali, Tayvan ile yaşanan gerginliklerde de görüldüğü üzere bölgede nüfuzunu artırmaya yönelik faaliyetlerinden biri olarak açıkladılar. Uçağın radar sinyallerini tespit edip inceleyerek Japon hava savunma sistemlerini tespit etmeyi amaçladığı öngörülüyor.
Çin’in Asya-Pasifik bölgesinde büyüyen ekonomik ve askeri nüfuzu, özellikle Tayvan ile anlaşmazlıklarındaki iddialı tavrı, ABD ve müttefiklerini alarma geçirdi.
Güney Çin Denizi’nin neredeyse tamamına yönelik hak iddia eden Çin, Lahey’deki tahkim mahkemesinin bu iddia edilen hakların uluslararası hukukta hiçbir temeli olmadığına dair 2016 tarihli kararını da reddediyor.