Son yıllarda özellikle Çin ve Rusya’da ABD savaş uçaklarının muadili prototiplerinin çıkması, ABD yargısını harekete geçirdi. Yapılan araştırma neticesinde şirket tarafından, silah ihracatı kontrolü ve uluslararası silah ticareti konusunda usulsüzlük yapıldığına kanaat getirildi.
ABD devlet basın bültenindeki açıklamada; ‘’RTX’in yetkisiz savunma ürünleri ihracatı, sınıflandırılmış savunma ürünleri de dâhil olmak üzere yetkisiz savunma ürünleri ihracatı, çalışanlar tarafından izinsiz olarak yasaklanmış yerlere savunma ürünlerinin ihracatı” konularına dair şüpheler ele alındı.
Bakanlık tarafından detayların yer aldığı iddianamede, Çin, İran, Rusya ve Lübnan ile ilişkili Ağustos 2017’den Eylül 2023’e kadar olan ihlallerden bahsediliyor. Buna göre şirket çalışanları, F22, F35 savaş uçağı, B2 bombardıman uçağı ve E-3 radar uçağı da dâhil olmak üzere Pentagon’un bir dizi uçak ve silah programına ait gizli ve kontrollü teknik verileri bu ülkelere taşıdı. Çalışanların bağlı oldukları yönetmeliği 750 kez ihlal ettiği ifade edildi.
Özellikle RTX’in havacılık sistemleri yan kuruluşu Collins Aerospace tarafından Çinli tedarikçilere uygunsuz şekilde teknik veri transferi yaptığı, buna karşılık Çin’deki yetkisiz alt yüklenicilerden baskılı devre kartları ve çeşitli bileşenler tedarik ettiği vurgulanıyor. Bu bileşenler daha sonra çeşitli uçaklarda kullanıldı.
Bu uçaklar arasında; Boeing VC-25 başkanlık nakliye uçağı, Boeing B-1B ağır bombardıman uçağı, Lockheed Martin U-2 keşif jeti, Boeing B-52 stratejik bombardıman uçağı, Lockheed Martin F-16 savaş uçağı, Boeing F-15 savaş uçağı, Fairchild Republic A-10 kara saldırı jeti ve Boeing F/A-18 savaş uçağı bulunuyor.
Collins tarafından yapıldığı öne sürülen bir veri transferinde, bir Çin vatandaşının Boeing E-3 Hava İhbar ve Kontrol Sistemi uçağı ve Embraer KC-390 orta boy nakliye uçağına ilişkin teknik veriler aldığı görüldü.
Veri transferi olaylarının birinde bir RTX çalışanı Rusya’ya yaptığı kişisel bir seyahat sırasında hassas teknik veriler içeren şirket tarafından verilen bir dizüstü bilgisayarı kullandı. Dizüstü bilgisayar, Lockheed F-22 ve F-35 savaş uçaklarının yanı sıra U-2’nin teknik verilerini içeriyordu. Dışişleri Bakanlığı’na göre, söz konusu çalışan daha önce dört kez Rusya’ya seyahat etmiş ve bu seyahatlerden en az birinde dizüstü bilgisayarı da yanında getirmişti.
Dikkat çekilen bir diğer veri transferi olayında bir çalışanın Northrop B-2 gizli bombardıman uçağı ve F-22 savaş uçağıyla ilgili teknik verileri içeren bir şirket dizüstü bilgisayarını taşıyarak İran’a seyahat ettiği görüldü.
RTX, geçen ay yatırımcılara yaptığı bir kazanç görüşmesinde ABD Dışişleri Bakanlığı’nın ihracat kontrol ihlallerine ilişkin soruşturması da dâhil olmak üzere bir dizi hükümet soruşturmasını çözmek için 1 milyar dolardan fazla para ayırdığını bildirmişti. Şirket yetkilileri anlaşmayla ilgili daha fazla soruya cevap vermeyi reddetti.
Sızdırılan gizli teknik verilerin ayrıntıları hakkında detaylı bilgiler şimdilik bilinmiyor. Ancak zaman zaman beşinci nesil Rus ve Çin uçaklarının, bu uçaklara olan benzerliği analistler tarafından ele alınıyor.
