ABD milyarlarca dolar harcanmış helikopter projesi FARA’yı iptal ediyor!
ABD ordusu Geleceğin Taarruz ve Keşif Hava Aracı (Future Attack Reconnaissance Aircraft, FARA) olarak bilinen gelecek nesil taarruz helikopteri üretme çabalarını durduruyor.
Bell Textron ve Lockheed Martin şirketi alt kuruluşu olan Sikorsky’nin prototiplerinin bu yılın sonlarında uçması beklenirken 8 Şubat Perşembe günü ordunun satın alma şefi Doug Bush, yeni revizyonla birlikte ordunun FARA projesi ile Shadow ve Raven insansız hava aracı (İHA) filolarından kurtulmanın planlandığını ifade etti.
Bu durum ABD kamuoyunda son on yıldaki en önemli programlardan birinin iptali olarak değerlendirilirken aynı zamanda ani yön değişikliğinin sebebinin sorgulanmasına neden oldu.
Söz konusu FARA projesi 2018 yılında büyük beklentilerle duyurulmuştu. Ordu yetkililerinin yıllardır FARA’nın en önemli modernizasyon önceliği olduğunu söylemesinin ardından, 8 Şubat’ta açıklanan sürpriz duyurunun kamuoyunu ve şirketleri şaşırttığı söyleniyor.
Bell Textron ile Lockheed Martin şirketlerinin mücadelesine sahne olan helikopter projesinde hâlihazırda en az 2 milyar doların harcandığı ve önümüzdeki yıllar içinde de 5 milyar dolar daha talep edildiği biliniyordu.
Perşembe günü FARA projesinin yanı sıra Shadow ve Raven İHA’larından kurtulmayı planladıklarını ifade eden Doug Bush ayrıca, ordunun insansız sistemler ve uzay tabanlı varlıkların yanı sıra UH-60 Black Hawk ve CH-47F Block II Chinook gibi eski platformlardaki en son yükseltmelere yeni yatırımlar yapacağını açıkladı.
Kararın açıklandığı demeçte ordunun, dayanıklı, insansız ve uzay sistemlerinden oluşan söz konusu yatırımların, FARA’nın sunduğu yetenekleri “daha uygun maliyetli ve etkili bir şekilde” elde edebileceği belirtildi.
Ayrıca yapılan açıklamada, Geleceğin Uzun Menzilli Taarruz Hava Aracı (Future Long-Range Assault Aircraft, FLRAA) programının planlandığı gibi devam edeceği ve Bell V-280 Valor’un 2030’da hizmete gireceği bildirildi.
Bell V-280 Valor
Söz konusu karar, ABD medyası tarafından ordunun keşif helikopteri girişimleri açısından “tarihin tekerrürü” olarak nitelendirildi.
Ordu, 1970’lerde Kiowa’yı yüksek hızlı Lockheed Cheyenne ile değiştirmeyi planlamış, ancak teknolojinin çok zorlayıcı olduğu ortaya çıkmış ve program iptal edilmişti.
Sonrasında Sikorsky/Boeing RAH-66 Comanche haline gelen program, OH-58’in yerini almak amacıyla 1983 yılında başlatılmış, ancak Comanche projesi de 9 milyar dolar harcanmasına rağmen 2004 yılında yalnızca iki prototip üretildikten sonra iptal edilmişti.
Başka bir aday olan Bell ARH-70 Arapaho da birkaç yıl sonra maliyet aşımları ve program gecikmeleri öne sürülerek iptal edilmişti.
Arapaho projesinin ölümünün ardından ABD ordusu, ticari helikopterleri Gelişmiş Hava İzci olarak bilinen askeri uçaklara dönüştürmek için bir plan oluşturmuş, ancak bu plan da daha sonra iptal edilmişti.
2018 yılında başlatılan FARA programı da, Vietnam dönemi OH-58 Kiowa Warrior helikopterinin yerine silahlı bir keşif helikopteri üretmeyi amaçlıyordu.
FARA projesinin iptali sonrası yüklenici firmalardan da açıklamalar geldi. Sikorsky, duyurunun ardından Forbes’a verdiği demeçte, karardan dolayı hayal kırıklığına uğradıklarını, fakat “tercihin sebebini daha iyi anlamak için ABD ordusunun brifingini bekleyeceklerini” ifade etti.
Bell Textron firması da iptal hakkında yorum yaparak kendilerinin de hayal kırıklığına uğradığını ancak öğrendikleri bilgileri gelecekteki hava aracı geliştirme projelerinde uygulamaya söz verdiklerini belirtti.
