Xi Jinping’den Tayvan çıkışı!
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, 31 Aralık Pazar günü halka seslendiği yeni yıl konuşmasında, Tayvan ile “yeniden birleşmenin kaçınılmaz” olduğunu söyledi.
Bu seneki açıklamanın, Tayvan’ın “aynı ailenin” parçası olduğundan bahsettiği, geçen yılki mesaja nazaran daha güçlü bir tonla yapıldığı ileri sürüldü.
Ayrıca mesajın zamanlamasının, Çin’in hak iddia ettiği, Tayvan’ın yeni bir lider seçmesine iki haftadan az bir süre kala yapılmasına dikkat çekildi.
Bölgede birçok gerilime neden olan konu adına Tayvan’a seslenen Xi Jinping, “Anavatan’ın yeniden birleşmesi tarihi bir zorunluluktur. Tayvan Boğazı’nın her iki yakasındaki yurttaşlar, ulusal canlanmanın büyük zaferini paylaşmak için birleşmelidir.” ifadelerini kullandı.
Geçen yıl yaptığı konuşmada Xi Jinping, Tayvan Boğazı’nın her iki tarafındaki insanların “aynı ailenin üyeleri” olduğunu belirterek, her iki taraftaki insanların “Çin ulusunun kalıcı refahını birlikte teşvik etmek” için birlikte çalışmalarını umduğunu ifade etmişti.
Devlet televizyonunda yayınlanan konuşmasında Xi Jinping, herhangi bir askeri operasyondan bahsetmedi. Çin Devlet Başkanı, “Anavatanın yeniden birleşmesi tarihi bir zorunluluktur.” ifadelerini kullanırken Xinhua haber ajansı tarafından yayınlanan resmi İngilizce çevirisinde Xi’nin sözleri daha basit ve net bir ifadeyle aktarıldı: “Çin kesinlikle yeniden birleşecek.”
Konuya dair bir diğer gelişme de Tayvan cephesinden geldi.
Tayvan Başkanı Tsai Ing-wen, Çin ile ilişkilerin “halkın iradesine göre kararlaştırılması gerektiğini” söyledi.
Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen, Çin lideri Xi Jinping’in Tayvan ile “yeniden birleşmenin” kaçınılmaz olduğunu söylemesinin ardından 1 Ocak Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Tayvan’ın Çin ile ilişkilerinin halkın iradesiyle belirlenmesi gerektiğini ve barışın “onur” temelinde olması gerektiğini ifade etti.
Tsai Ing-wen konuşmasında, Çin’in Tayvan seçimlerinin sonucuna saygı göstermesi gerektiğini ve boğazda barış ile istikrarı korumanın her iki tarafın da sorumluluğu olduğunu belirtti.
Tayvan’ın savunmasını güçlendirerek yerli bir denizaltı programını başlatmasına dair sorulan soru üzerine Tsai, “Herkesin evinde kapı kilitleri vardır fakat bu kilitler komşuları kışkırtmak için değil, kendinizi daha güvende hissetmek içindir. Ülkenin kapıları için de durum aynıdır. Tayvan halkı barış istiyor, ancak onur ve demokrasi ile bir barış istiyoruz.” şeklinde konuştu.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı üzerine
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao önderliğindeki Çin Komünist Partisi güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen Komünistler, 1 Ekim 1949’da Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmişti.
İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan adasına yerleşip 1912’de kurulan Çin Cumhuriyeti iktidarının Tayvan’da devam ettiğini ileri sürerek burada bir hükümet kurmuştu.
Tayvan, 1949’dan beri Çin ana karasından bağımsız olarak yönetiliyor. Pekin, adayı kendi eyaleti olarak görüyor, ancak Tayvan ise özerk bir varlık olduğunu savunuyor ve aynı zamanda bağımsızlık ilan etmekten kaçınıyor. Pekin, Taipei’nin herhangi bir resmi yabancı ülkeyle diplomatik temasına karşı çıkıyor ve adanın üzerindeki Çin egemenliğini tartışmasız olarak görüyor.
Tayvan geriliminde bu sene yaşananlara da bakılacak olursa, Nisan ayında Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in o zamanlar ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olan Kevin McCarthy ile ABD’de bir araya gelmesinin ardından bir gerilim söz konusu olmuştu. Pekin, Tayvanlılara ve yabancı güçlere bir gözdağı vererek adanın yakınında üç gün süren büyük askeri tatbikatlar başlatmıştı. Ağustos ve Eylül aylarında, Tayvan ordusu, adanın yakınlarında Çin donanma ve hava devriyelerinin birden fazla kez görüldüğünü bildirmiş ve 18 Eylül’de Tayvan bir günde adanın yakınında rekor sayıda 103 Çin uçağının tespit edildiğini bildirmişti.
