Demirköy ilçesinde, Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilen İstanbul’un fethinde kullanılan top ve güllelerin döküldüğü Fatih Dökümhanesi’ndeki tarihi mescidin açılış törenine katılan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, İstanbul’un anahtarını veren, kutlu fethin kapısını aralayan bu tarihi mekanda bulunmaktan mutluluk duyduğunu söyledi.
Osmanlı belgelerinde Samakocuk Dökümhane-i Amiresi olarak geçen, bugünkü adıyla Fatih Dökümhanesi’nde bulunduklarını belirten Varank, hem bir sosyal tesisin birinci etabını, hem de restorasyonu tamamlanan tarihi mescidin açılışını yaptıklarını dile getirdi.
Varank, Fatih Dökümhanesi’nin bir anlamda savunma sanayinin temellerinin atıldığı yer olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“İstanbul’un fethi sırasında, Fatih Sultan Mehmet Han’ın hocası Molla Gürani’nin yönlendirmesiyle burası fethe hazırlık için kullanılmaya başlanıyor. Yıkılamaz denilen Bizans surlarını yıkmak için bizzat Fatih’in çizimlerini yaptığı toplar burada dökülüyor. Dökülen topların talimleri Edirne’de yapılıyor ve ardından İstanbul’un fethinde o toplar Bizans surlarını yerle bir ediyor. İşte bir çağı kapatıp bir çağı açan bu mekan, 19. yüzyılın sonlarına kadar aktif şekilde kullanılıyor. Osmanlı ordusuna yüzyıllarca hizmet veriyor. 20. yüzyılın başında bir İngiliz şirkete kiralanan dökümhane, 1. Dünya Savaşı nedeniyle önemini yitirdi, burası da atıl kaldı, tarihte yerini aldı.”
Yaklaşık bir asır sonra buranın önemini bilen tarihçilerin ve hocaların öncülüğünde kazı çalışmalarını başlatmanın hükümetlerine nasip olduğunu anlatan Varank, “Burada yapılan kazı çalışmalarıyla ortaya çıkan yapılar, dökümhanenin, döneminin en ileri teknolojisine sahip olduğunu da bizlere gösteriyor. Ergitme fırınları, hizmet alanları, üretim ve depolama tesislerinin yanında arkamda bulunan tarihi camisiyle burası asırlarca Osmanlı savunma sanayisine hizmet vermiş.” diye konuştu.
Varank, böyle tarihi ve anlamlı bir mekanı ihya etmenin, başta Kırklareli Valisi Osman Bilgin’in, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trakya Kalkınma Ajansı ve Kırklareli İl Özel İdaresinin üstün gayretleriyle mümkün olduğunu ifade etti.
Günümüze sadece bodrum katı ve bir kısmı yıkılmış minaresiyle ulaşan mescidin Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğünce yaklaşık 1,5 milyon lira maliyetle restore edildiğini anlatan Varank, “Bunun yanında, bu mekanın daha rahat ziyaret edilmesini sağlamak için Trakya Kalkınma Ajansımız ve İl Özel İdaremizle; Turizm Bilgilendirme Ofisi, yöre halkımızın satış yapabileceği küçük pazar, otopark gibi bu mekanın çehresini değiştiren 1. etap sosyal tesis alanları yapılmış oldu. Bu projenin yaklaşık maliyeti de restorasyonla aynı tutuyor. Yine diğer yandan bu mekana gelen yolda Valiliğimiz tarafından düzenlemeler yapıldı.” dedi.
Varank, Fatih Dökümhanesi’ne son dönemde artan ilginin kendilerini mutlu ettiğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
“Burası Kırklareli’nin ve Türkiye’nin turizmine hizmet edecek önemli bir mekan. İnşallah bu düzenlemelerle birlikte ziyaretçi sayısında büyük artış bekliyoruz. Tabi bundan sonraki en önemli adımlardan biri, bu tarihi mekanın, restitüsyon projesindeki veriler ışığında restorasyonun yapılması olacak. Biraz maliyetli bir proje gibi görünüyor ama yine ilgili kurumlarımız el ele vererek bunu başaracağımıza inanıyorum. Trakya Kalkınma Ajansımız vasıtasıyla bu projenin ihya edilmesinde elimizi taşın altına koyacağız.Ama Mehmet Ersoy Bakanı’mızdan da tabi bir katkı bekliyoruz. Burada bakan yardımcımızdan söz alalım ajansımız, Kültür ve Turizm Bakanlığımız, İl Özel İdaremiz biz bu işin altından kalkarız. Bu tarihi mekanı Kırklareli ve Türkiye’ye hediye ederiz.”
“Savunma sanayimizdeki yerlilik oranı yüzde 70’lerin üzerine çıktı”
Bakan Varank, fırsat buldukça ülkenin dört bir yanındaki tarihi ve doğal mekanları sessiz sedasız ziyaret etmeye gayret gösterdiğini anlattı.
Türkiye’nin her yerinde daha fazla ilgi görmeyi bekleyen tarihi ve doğal güzellikler bulunduğunu, şehirlerin gizli kalmış çok yüksek potansiyellere sahip olduğunu vurgulayan Varank, bu potansiyeli ortaya çıkarmak, bölgesel kalkınmayı desteklemek için Kalkınma Ajanslarının büyük rol oynadığını söyledi.
Fatih Dökümhanesi gibi bir değerin ihya edilmesinin bölgenin kalkınmasına da büyük katkılar sunacağını dile getiren Varank, şöyle devam etti:
“Burası (Fatih Dökümhanesi) savunma sanayimizin de bir anlamda temellerinin atıldığı yer. Ecdadımızın yeni teknolojilere önem vererek neleri başardığını yerinde görmek önemli. Nuri Demirağ’a, Vecihi Hürkuş’a, Nuri Killigil’e sahip çıkamayanlar, maalesef Fatih Dökümhanesi’ni de yok olmaya terk etmişler. Hamdolsun bizler işte bu tarihi mekanı ihya ederken, bu mekanın mirası olan savunma sanayimizi de ihya etmeye devam ediyoruz. Yüzde 30’larda olan savunma sanayimizdeki yerlilik oranlarını Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde yüzde 70’lerin üzerine çıkarmayı başardık. İşte bu başarının arkasında ecdadımızdan aldığımız ilham var.
Nasıl ki bu mekan olmasa İstanbul’un fethi zorlaşacak belki de hiç gerçekleşmeyecekse; savunma sanayimizde yakaladığımız başarı olmasa bugün dış müdahalelere açık, komşuları gibi istikrarsızlaştırılmış bir Türkiye ile yüzyüze kalmamız işten bile değildi. Doğu Akdeniz’de haklarını savunamayan pısırık bir Türkiye ile karşılaşmamız işten bile değildi. Bunu bilhassa gençlerimizin çok iyi benimsemesi gerekiyor.”
Tüm Türkiye’yi Kırklareli’ne, Demirköy’e, Fatih Dökümhanesi’ne davet eden Varank, özellikle çocukların, gençlerin bu tarihi mekanın ruhunu bizzat hissetmesini diledi.
“Türkiye’nin gönül sınırlarının, fiziki coğrafyasının ötesinde olduğunu bilerek hareket ediyoruz”
Varank, Fatih’in emaneti olan bu tarihi mekanın milletle tekrar buluşuyor olmasından heyecan duyduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:
“Fatih’in bir diğer emaneti olan Ayasofya’nın tekrar ibadete açılmasından hemen sonra, burada da neredeyse fetihle yaşıt bu camiyi tekrar ibadete açmak güzel bir tevafuk oldu. Bu açıdan da çok anlamlı bir işi gerçekleştiriyoruz. Bizi tarihimizden koparıp ecdadımıza yabancılaştıran nice teşebbüs maalesef bu ülkenin üstüne yıllarca karabasan gibi çöktü. Taklidi her alanda başarı sayan zihniyetler yüzünden, en kritik alanlarda dışa bağımlı bir ülke haline getirildik.
İşte Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bu çarpık zihniyeti önce siyaset sahnesinden daha sonra da tüm icraat alanlarından temizledik. Bunu boş bir hamaset aracı olarak yapmadık, yapmıyoruz. Türkiye’nin gönül sınırlarının, fiziki coğrafyasının çok daha ötesinde olduğunu bilerek bu şuurda hareket ediyoruz. Bu dönemde dahi batılı liderlerin Türkiye’ye ve Sayın Cumhurbaşkanı’mıza yönelik saldırılarının arkasındaki gerçeklik payı aslında bu. Biz tarihimize sahip çıktıkça, oradan ilham alıp üretimden siyasete her alanda bağımsızlığımızı tahkim edecek adımları attıkça elbet birileri rahatsız oluyor. Biz onları rahatsız etmeye devam edeceğiz. Rabbimin izniyle daha birçok alanda başarılarımızı artıracağız.”
İşte bu yüzden böyle mekanların ihya edilmesinin tesadüfi olmadığını belirten Bakan Varank, “Bu başarılarımızla eş zamanlı gelişmelerdir. Fatih Dökümhanesi ve mescidinin ihyasında emeği geçen başta Kültür ve Turizm Bakanlığımız olmak üzere, Vakıflar Genel Müdürlüğümüze, Sayın Valimizin şahsında Kırklareli Valiliğine, milletvekillerimize Trakya Kalkınma Ajansımıza şükranlarımı sunuyorum.” diye konuştu.
Konuşmasının ardından Vali Bilgin Bakan Varank’a dökümhanenin minyatürünü armağan etti.
Bakan Yardımcısı Demircan
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan ise genelde tarihi eserlerin restorasyonunda dört temel ilkenin çok kıymetli olduğunu söyledi.
Bu ilkelerin korumak, kullanmak, yaşatmak ve çoğaltmak olduğunu anlatan Demircan, şöyle konuştu:
“Burası Sanayi Bakanlığımızı çok yakından ilgilendiren, Osmanlı döneminden kalma önemli bir sanayi tesisi. İlk hidrolik sistemler kullanılmış ve sonuçta dökümhanesi var. Proje baştan aşağı çok kıymetli. Dolayısıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı başından beri işin içerisinde. 20 yıllık bir emek. Kazı çalışmaları yapılmış, ne yapılacağı ortaya konmuş. Çevredeki bu güzel hazırlık, işin nereye varacağının habercisi.”
Kırklareli Valisi Osman Bilgin de Fatih Dökümhanesi hakkında bilgiler verdi.
Ardından Kırklareli Müftüsü Aydın Yığman’ın duasının sonrasında Bakan Varank, Bakan Yardımcısı Demircan, Vali Bilgin ve diğer ilgililer tarafından mescidin açılışı yapıldı.
Tarihi Fatih Dökümhanesi
Tarihi kaynaklardaki bilgilere göre, Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethinde kullandığı toplar ve gülleler, tarihi Demirköy Fatih Dökümhanesi’nde yapıldı.
Dönemin ileri teknolojisi kullanılan dökümhanede, 15. yüzyıl ortalarından 19. yüzyıl sonlarına kadar aralıksız üretim gerçekleştirildi.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
