Son yıllarda gelişen İHA’lar, gelecek nesil savaş uçaklarının en önemli ekipmanlarından biri halini alıyor. Dünyaca ünlü firmaların planlarına göre otonom ve eşgüdümlü olarak hareket etmesi beklenen İHA’lar, başarılı olmaları halinde savaş uçaklarından komuta edilebilen yardımcı savaş uçağı rolünü üstlenecek.
Bu amaç için çalışan şirketlerden biri olan General Atomics, Eşgüdümlü Savaş Uçağı (CCA) olarak bilinen İHA uçağının üretimi için hazırlıklara başladı. ABD merkezli yayın yapan Breaking Defence adlı dijital medya platformuna demeç veren Şirketin havacılık bölümünün başkanı Dave Alexander, basına yansıyan şirket hedeflerini açık bir dille doğruladı.
ABD Hava Kuvvetleri(USAF), CCA için henüz bir üretim sözleşmesi imzalamadı. Program için en az bin adet İHA satın alma planını netleştirmedi. Ancak şirket, ABD’nin diğer askeri hizmetlerinin yanı sıra uluslararası müşterilerin de potansiyel ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hazırlıklara şimdiden başladı. Bu durum, piyasanın 2 bin CCA’ya daha yakın olabileceği anlamına geliyor.
Breaking Defence tarafından yöneltilen sorulara cevap veren Alexander, şirketin geçmişte insansız hava araçlarından yılda yaklaşık 100 adet ürettiğini, üretimi hızlandırarak tek bir uçağı günde bir adet üretmenin, mevcut üretim süreçlerinin otomasyonu ve modernizasyonu ile mümkün olacağını belirtti. Hali hazırda Kaliforniya’daki Poway’de bulunan 5 milyon metrekarelik üretim tesisinde, üretimi kolayca iki günde bir İHA üretmenin mümkün olduğunu ifade etti. Daha hızlı üretim için ek tesislere ihtiyaç duyulacağını, ancak bunun için yapılacak sermaye yatırımlarının büyük olmadığını ekledi.
USAF, Nisan ayında General Atomics ve savunma teknolojisi girişimi Anduril’e CCA prototipleri inşa etme sözleşmesi verdi. Bu prototiplerin gelecek yıl ilk uçuşlarını gerçekleştirmesi bekleniyor ve 2026 yılında bir üretim kararı verilecek. USAF, her iki şirketin sunduğu İHA’ları üretime sokabileceği gibi, daha önce rekabet dışı kalan diğer satıcılardan da CCA almayı tercih edebilir.
Prototip sözleşmelerinin duyurulmasından bu yana, General Atomics ve Anduril, yarı otonom savaş İHA’larını geliştirip üretme yeteneklerini kamuoyuna tanıtarak teknolojik ve halkla ilişkiler anlamında bir yarışa girdiler. USAF için tamamen yeni olan bu kabiliyet, savaş jetleriyle birlikte savaşacak İHA’lar anlamına geliyor.
Alexander, General Atomics’in CCA üretimini daha hızlı ve verimli hale getirmek için yatırım yaptığını söyledi. Özellikle, şirketin dokunmatik işçiliği azaltarak otomasyona odaklandığını belirtti. Bu da üretim hattının robotlarla otomatik hale getirilmesini gerektiriyor. Alexander, kompozit fiberlerin robotlar tarafından döşenmesi gibi yeni teknolojiler ve 3D baskı ile insan iş gücünü azaltmayı ve malzeme israfını en aza indirmeyi hedeflediklerinin altını çizdi.
Bu noktada Alexander: ‘’General Atomics, CCA üretimini MQ-1 Predator ve MQ-9 Reaper’ın ilk modellerinin günlerinden daha hızlı ve verimli hale getirmek için teknolojilere yatırım yapıyor. O dönemde İHA’lar esasen elle üretiliyordu. Şu anki hedefimiz dokunma işçiliğini azaltmak ve otomasyonu devreye sokmaktır. Bu noktada tasarım süreci de etkileniyor. Şirket olarak tıpkı otomotiv üretim hattında olduğu gibi İHA parçalarını robotlarla nasıl üretebiliriz ve daha hızlı bir şekilde insan eli değmeden ne kadar çok parça bir arayı getirebiliriz soruları üzerinde çalışıyoruz’’ dedi.
Tıpkı General Atomics gibi Anduril şirketi de benzer bir üretim hattı çalışması yürütüyor. Anduril Arsenal adını verdiği fabrikada CCA gibi silah sistemlerini inşa etme planları yapıyor. Şirketin bu üretimi nerede yapacağı henüz bilinmiyor.
Bunun yanında General Atomics, Gambit adlı İHA’nın CCA varyantlarını da değerlendiriyor. Örneğin, Gambit 5 adlı, uçak gemilerinden fırlatılabilen bir versiyon üzerinde çalışıyor. Alexander, bu versiyonun çok kısa pistlerden kalkış yapabilme yeteneği gibi seferi operasyonlara yönelik özellikler taşıyacağını belirtti.
Eşgüdümlü Savaş Uçağı (Collaborative Combat Aircraft – CCA) nedir?
Collaborative Combat Aircraft (CCA), Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri’nin Next Generation Air Dominance (NGAD) programı kapsamında geliştirilen insansız hava araçlarıdır. Bu dronlar, insanlı savaş uçaklarıyla birlikte görev yaparak muharebe operasyonlarında yardımcı işlevi görür. Yarı otonom veya tamamen otonom olarak çalışabilen bu araçlar, insanlı uçaklarla işbirliği içinde görev yapacak şekilde tasarlanmıştır.
CCA’ların temel amacı, savaş uçaklarının yükünü hafifletmek, onları korumak, keşif ve saldırı görevlerinde yardımcı olmak ve gerektiğinde riskli operasyonları üstlenmektir. Özellikle yüksek riskli hava sahalarında insanlı uçakların yerine geçerek pilotların güvenliğini artırmaları hedeflenmektedir.
CCA’lar, aşağıdaki görevleri gerçekleştirebilir:
- Tehdit Tespiti ve Saldırı: Düşman hedeflerini tespit edip saldırı yapabilir, böylece insanlı uçakların saldırıdan korunmasına yardımcı olabilir.
- İstihbarat, Gözetim ve Keşif (ISR): Muharebe alanında bilgi toplamak ve insanlı uçakları bilgilendirmek.
- Hava Savunması ve Elektronik Harp: Düşman hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirme ve elektronik savaş yetenekleriyle insanlı uçaklara avantaj sağlamak.
Hava Kuvvetleri, CCA’ların insanlı uçaklarla birlikte entegre bir şekilde çalışmasını sağlamak için büyük yatırım yapmaktadır. CCA’lar, pilotların komutlarına uyabilecek şekilde programlanarak ya da otonom olarak belirli görevleri yerine getirebilir. Bu dronlar ayrıca savaş alanında çok sayıda insansız hava aracının insanlı uçaklarla birlikte organize bir şekilde çalışmasını sağlayacak yapay zeka ve veri paylaşım sistemlerine de sahip olacaktır.
Sonuç olarak, Collaborative Combat Aircraft, hava gücünde devrim yaratmayı ve gelecekteki savaş alanlarında insanlı ve insansız sistemlerin birlikte operasyon yapmasını sağlamayı amaçlayan ileri bir teknoloji çözümüdür.
