İsrail, Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) kararını tanımıyor!
Güney Afrika Dışişleri Bakanı Naledi Pandor 31 Ocak Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’de birkaç gün içinde yüzlerce sivili daha öldürerek Birleşmiş Milletler’in (BM) en üst mahkemesinin geçen hafta aldığı kararı görmezden geldiğini söyledi.
Ek olarak Naledi Pandor ülkesinin, Güney Afrika’nın ayrı bir mahkeme olan Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde açtığı davada İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında neden tutuklama kararı çıkarılmadığı hususunu sorguladığını ifade etti.
Güney Afrika Dışişleri Bakanı Naledi Pandor
Güney Afrika’nın İsrail’i soykırım yapmakla suçladığı davada UAD ön karar olarak ateşkes emri vermekten kaçınmış fakat İsrail’in bu süreçte ölüm, yıkım ve soykırım eylemlerini önlemesi için elinden geleni yapmasını emretmiş, ayrıca İsrail’in Gazze’ye acilen temel insani yardım ulaştırması ve bir ay içinde söz konusu karara uymak için attığı adımlara ilişkin bir rapor sunması gerektiğine hükmetmişti.
Güney Afrika Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in bu karara uyup uymadığının BM’de daha geniş bir düzeyde tartışılmasını umduğunu belirtti.
Karardan bu yana İsrail, Hamas’ı hedef aldığını iddia ettiği askeri saldırılarına devam etti ve Gazze’deki Sağlık Bakanlığı’nın rakamlarına göre yüzlerce Filistinli daha hayatını kaybetti. Bakanlığın çarşamba günü yaptığı açıklamada son 24 saat içinde bölgede 150 kişinin öldüğü ve savaşta ölen toplam Filistinli sayısının 26 bin 700’ü aştığı açıklandı. Ayrıca ölenlerin çoğunun çocuk ve kadın olduğu da belirtildi.
Bu gelişmeler sonrası Güney Afrika Dışişleri Bakanı Pandor, “Mahkeme kararlarının göz ardı edildiğine inanıyorum. Son 3-4 günde bile yüzlerce Filistinli öldürüldü. Anlaşılan o ki İsrail dilediğini yapma ehliyetine sahip olduğuna inanıyor.” açıklamalarında bulundu.
Pandor açıklamalarında dünyanın Gazze için hiçbir şey yapmadığını ve benzer bir eylemsizliğin 1994’te Ruanda’daki soykırımda 800 binden fazla insanın hayatına mal olduğuna dikkat çekti. Pandor, “Gözlerimizin önünde, televizyon ekranlarımızda bunun tekrar yaşanmasına izin veriyoruz.” ifadelerini kullandı.
Pandor ayrıca Güney Afrika’nın Uluslararası Ceza Mahkemesi’nde (UCM) açtığı davayı sürdürmeye kararlı olduğunu ve bunun da ülkenin İsrail üzerindeki yasal baskısını sürdüreceğinin bir göstergesi olduğunu belirtti. UCM’deki davada Güney Afrika, Netanyahu’yu savaş suçu işlemekle suçluyor ve mahkemeden Netanyahu’nun tutuklanmasını talep ediyor.
Pandor, Güney Afrikalı bir heyetin geçen hafta UAD kararı için Lahey’deyken UCM mahkeme başkanı ve savcısıyla görüştüğünü ve kendilerine “acil konular olarak ilettikleri konularda yavaş hareket edilmesinden duydukları endişeyi” vurguladığını ifade etti.
Güney Afrika, Netanyahu aleyhindeki davasını kasım ayında UCM’de açmıştı. UCM, geçtiğimiz yıl Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında “Ukrayna’dan çocukların götürülmesiyle ilgili savaş suçu işlediği iddiasıyla” tutuklama emri çıkaran mahkemeyle aynı mahkeme olmasıyla öne çıkıyor.
Pandor ise geçtiğimiz sene Putin hakkında verilen kararı hatırlatarak açıklamalarında, “UCM savcısı bize konunun ellerinde olduğunu ve incelendiğini söyledi. Ancak cevap veremediğini düşündüğüm konu ise, İsrail Başbakanı için bunu yapamazken neden Sayın Putin için tutuklama emri çıkarabildiğini sorduğum zaman bu soruya cevap vermemesi ya da verememesiydi.” ifadelerine yer verdi.
UAD ve UCM’nin her ikisi de Lahey’de bulunuyor ancak farklı davalara bakıyorlar. UAD, ülkeler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlayan bir BM mahkemesidir. UCM ise bireyleri yargılamaktadır.
UAD mahkeme kararları İsrail için bağlayıcıdır ve söz konusu kararların ya da emirlerin ihlali tespit edilirse ülke BM yaptırımlarıyla karşı karşıya kalabilir. Fakat bu konuda da “İsrail’in güvencesi ABD” söz konusu yaptırımları veto yetkisini kullanarak ortadan kaldırabilir.
