İHA nedir?
İngilizcesi “drone” olan ve “İHA” şeklinde kısaltılan, operatör olarak insan taşımayan ve kablosuz haberleşme ile kontrol edilen, sabit kanatlı veya döner kanatlı hava platformlarına insansız hava aracı denilmektedir. Amacına göre farklı tip ve konfigürasyonlarda üretilen İHA’lar hem sivil hem askeri amaçlarla kullanılabiliyor.
İHA’ların kullanım alanları
Sivil
Tarım sektöründe tohumlama ve ilaçlama yapılmasında döner kanat İHA’lardan faydalanılıyor. İtfaiye merdiveniyle ulaşılamayacak vakalarda yangına dışarıdan müdahale için yangın söndürme ekipmanlarıyla donatılmış döner kanat İHA’lar kullanılıyor. RTK sistemi bulunan İHA’lar ile haritalama faaliyetleri gerçekleştiriliyor. Bu tip ekstra ekipmanla donatılmış İHA’ların yanı sıra Kamera ile donatılmış görüntüleme İHA’ları da oldukça yaygın olarak birçok sektörde kullanılıyor. Termal kamera ile arama kurtarma çalışmalarında, doğal hayatın gözlemlenmesinde, sinema ve reklam sektöründe vb. çeşitli alanlarda kameralı İHA’lardan faydalanılıyor.
Bu alanların haricinde FPV tipi döner kanat İHA’lar ve radyo kontrollü uçaklar hobi amaçlı olarak kullanılıyor.
Askeri
Askeri alanda 3 tip İHA kullanılıyor. Keşif-gözlem İHA’ları, silahlı İHA’lar ve sarfedilebilir (kamikaze) İHA’lar. Sivil İHA’lara göre daha büyük olan askeri İHA’lar, aviyonik sistemler başta olmak üzere daha karmaşık ve pahalı sistemlere sahipler. Uydu kontrolü, GPS bağımsız otonom uçuş sistemleri, optik sistemler gibi gelişmiş alt sistemler askeri İHA’larda kullanılıyor.
İHA’ların sınıflandırılması
İHA’lar, en temel anlamda ayırdığımızda, sabit kanat ve döner kanat olarak ikiye ayrılıyor. Havada kalabilmek için gerekli taşıma kuvvetini sabit bir kanattan elde eden İHA’lar sabit kanat, pervane ile taşıma kuvveti üreten İHA’lar ise döner kanat olarak sınıflandırılıyor.
Yüksek uçuş süresi gerektiren faaliyetlerde sabit kanatlı modeller kullanılırken; düşük hız ve havada sabit durabilmeyi gerektiren görevlerde döner kanatlı İHA’lar tercih ediliyor.
Sabit kanatlı İHA’lar kanat ve kuyruk şekillerine göre farklı konfigürasyonlara sahiptir. Hız, taşıma kuvveti katsayısı, sürtünme, manevra kabiliyeti, radar görünürlüğü gibi faktörlere göre değişkenlik gösteren farklı tasarım konfigürasyonları mevcuttur. Döner kanatlar ise şasi şekli, motor sayısı gibi tasarımsal tiplere göre sınıflandırılır.
