Netanyahu’dan ABD’nin yaptırımlarını reddetme çıkışı!
Geçtiğimiz günlerde dünya medyasında ABD’nin birkaç gün içinde işgal altında bulunan Batı Şeria’da gerçekleştirilen işkence ve insan hakları ihlalleri nedeniyle İsrail Savunma Kuvvetleri’nin “Netzah Yehuda” taburuna karşı yaptırım kararı açıklaması beklendiği yazılmıştı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise konuya dair, ülkesine yönelik tüm ambargoları reddedeceğini söylerken, “Tüm gücümle savaşacağım” ifadelerini kullandı.
Gözler Blinken’ın Üzerinde
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçtiğimiz hafta düzenlenen bir basın toplantısında, İsrail Savunma Kuvvetleri’nden (IDF) “Netzah Yehuda” taburuna sağlanan askeri yardımların durdurulması iddialarına değinmişti.
Söz konusu Netzah Yehuda taburu, işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleştirdikleri işkenceler ve insan hakları ihlalleriyle ün salan bir asker taburudur. Birlik askerlerinin, Filistinlilere şiddet uygularken kaydedilmiş görüntüleri bulunuyor.
Blinken, bir gazetecinin bu konudaki sorusuna, “Tespitlerde bulundum; önümüzdeki günlerde onları görmeyi bekleyebilirsiniz” diyerek yanıt vermişti. Blinken’ın belirttiği “tespitler” ve bu tespitlerin sonuçları ise uluslararası toplum ve bölgedeki aktörler tarafından yakından izleniyor.
Hafta boyunca yayılan haberlere göre, eğer bu adım gerçekleşirse tarihte ilk defa Amerika Birleşik Devletleri, İsrail ordusuna bir yaptırım uygulayacak.
ABD’nin Netzah Yehuda Kararı İsrail’de Şok Etkisi Yarattı
Amerikan haber sitesi Axios, Cumartesi günü yayımladığı bir raporda, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın “Netzah Yehuda” taburuna ilişkin kararını önümüzdeki günlerde açıklayacağını belirtti. Haber, üç farklı kaynağa dayandırılarak, Blinken’ın kararının, taburun işgal altındaki Batı Şeria’da gerçekleştirdiği insan hakları ihlalleri ile bağlantılı olacağını öne sürdü. Özellikle 80 yaşındaki Filistinli Amerikalı Ömer Esad’ın Ocak 2022’de yaşamını yitirmesi olayı, kararda etkili bir unsur olarak görülüyor.
Ocak 2022’de, Ramallah yakınlarındaki bir köyde, Netzah-Yehuda askerleri tarafından tutuklanan 80 yaşındaki Ömer Esad, gece yarısı bir kontrol noktasında elleri ve ağzı bağlı halde terkedilmiş ve saatler sonra ölü olarak bulunmuştu. İsrail ordusu tarafından başlatılan soruşturma ise sonuçlanmadan kapatılmıştı
ABD olayın ardından “kapsamlı bir soruşturma” çağrısı yapmıştı. İsrail Ordusu ise, Esad’ın ölümünden üzüntü duyulduğunu ve Netzah Yehuda komutanına disiplin cezası verildiğini kaydetmişti. İki askere de iki yıl üst düzey görevlerde yer almama cezası verildiğini, ancak savcılık soruşturması yapılmayacağı duyurulmuştu. Ayrıca, Esad’ın mevcut sağlık sorunları nedeniyle öldüğü iddia edilmişti.
ABD’nin yaptırım haberi ise İsrail’de büyük yankı uyandırdı. Tel Aviv’den Washington’a kadar pek çok resmi açıklama yapıldı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD’nin bu potansiyel kararına karşı çıkarak, “Tüm gücümle savaşacağım” şeklinde tepki gösterdi ve olası her türlü ambargoyu reddedeceğini belirtti.
“Netzah Yehuda ‘uluslararası hukuka uygun’ olarak faaliyet gösteriyor”
İsrail ordusu, Netzah Yehuda’nın “uluslararası hukuk çerçevesinde” faaliyet gösterdiğini savunuyorken İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ise, ABD’nin IDF’nin “Netzah Yehuda” taburuna yönelik olası bir askeri yardım ambargosu konusunda sert bir açıklama yaptı.
Gallant, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın önceki açıklamalarına yanıt olarak, ABD’ye ambargo niyetinden vazgeçme çağrısında bulunarak, İsrail ve ABD arasındaki ilişkilerin dünya tarafından yakından izlendiğini belirtti.
Gallant, “Bütün bir birliği eleştirme girişimleri, İsrail Ordusu’nun faaliyetleri üzerinde büyük bir gölge oluşmasına neden oluyor. Ortaklar ve dostlar için doğru yol bu değil,” ifadelerini kullandı. Bu gelişme, son zamanlarda sıkça ters düşen İsrail ile ABD arasındaki askeri ve diplomatik ilişkilerde yeni bir gerilim noktası olarak değerlendirilirken, uluslararası alanda da büyük yankı uyandırdı.
Netzah Yehuda Taburu hakkında
Netzah Yehuda Taburu, ultra-Ortodoks Yahudi topluluğuna hizmet etmek üzere tasarlanmış bir İsrail Savunma Kuvvetleri birimidir. Tamamı erkeklerden oluşan bu tabur, özellikle Filistin karşıtı aşırı sağcı Yahudi yerleşimcileri bünyesinde barındırması ile bilinir ve “Tepe gençliği (Hilltop Youth)” olarak adlandırılan ve fanatik olarak nitelendirilen gençlerin de bu birime katılması dikkat çekmektedir.
Zaman zaman “hahamlardan direkt olarak emir aldıkları” iddia edilen bu tabur, Batı Şeria’da işgal altında tuttuğu bölgelerde Filistinlilere karşı şiddet, hak ihlalleri ve orantısız güç kullanımı ile suçlanmaktadır. İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinin raporlarına göre, Netzah Yehuda Taburu, 2023 yılının Ocak ayında yaşanan bir dizi şiddet olayı nedeniyle Batı Şeria’dan işgal altındaki Golan Tepeleri’ne taşınmıştır. Raporda söz konusu bu taşınma, taburun işlediği şiddet olaylarının etkilerini hafifletmeye yönelik bir çaba olarak gösterilmiştir.
Bu tür suçlamalar, taburun faaliyetlerine dair ciddi soruşturmaların yapılmasını gerektirmekte ve İsrail Savunma Kuvvetleri içindeki bu tür birimlerin daha sıkı denetlenmesi yönünde çağrılara neden olmaktadır.
