Son yıllarda gerginlik seviyesinin sürekli arttığı Pasifik Okyanusu, ABD – Japonya – Tayvan – Güney Kore işbirliği karşısında Çin – Rusya – Kuzey Kore ittifakı yükseliyor. Bu bağlamda her iki taraf, adeta bir silahlanma yarışına girmiş durumda.
Bu bağlamda Japonya Savunma Bakanlığı (Savunma Bakanlığı) , 28 Ağustos 2023’te ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylanan bir FMS (Yabancı Askeri Satışlar) paketinin ardından, 4 Temmuz 2024’te Lockheed Martin havadan fırlatılan AGM-158B JASSM-ER (Ortak Hava-Yüzey Standoff Füzesi – Uzun Menzilli) satın alımını onayladı.
Program kapsamında Tokyo yönetimi, JASDF’nin (Japonya Hava Öz Savunma Kuvvetleri) F-15J jetleri tarafından kullanılacak uzun menzilli bir kara saldırı silahı olarak 50 adet JASSM-ER füzesi tedarik edecek.
Söz konusu tedarik süreci ile ilgili kaleme alınan raporlarda, Japon Savunma Bakanlığı’nın uzaktan savunma kabiliyetini önemli ölçüde güçlendirmeyi planladığı ve bunun da düşman uçaksavar füzelerinin menzili dışından saldırmasına olanak tanıdığı belirtiliyor. Ayrıca 104 milyon ABD doları değerinde bir füze paketi alındığı da paylaşılan bilgiler arasında bulunuyor.
Japonya’nın F-15J filosu, bu son anlaşmayla birlikte geliştirilmiş elektronik harp yeteneklerine ve artırılmış füze sayısına sahip olacak. Bununla birlikte, Japonların F-15J uçakları için gelecekte daha kapsamlı yükseltmeler yapılacağı bilgisi de paylaşıldı. Yükseltmeler neticesinde JASDF’nin F-15J’leri artık zamana duyarlı hedefler sunan değişken ve hızla değişen savaş alanı koşullarında uzaktan saldırılar gerçekleştirebilir.
Söz konusu yükseltmeler hususunda ABD merkezli Boeing şirketi, 2023’ün Eylül ayında Japon makamları ile bir anlaşma imzaladı. Anlaşma kapsamında EPAWSS (Eagle Pasif – Aktif Uyarı ve Hayatta Kalma Sistemi) entegrasyonu yapılacak. Böylece Japon F-15J’lerinin durum farkındalığını artırırken yerden ve havadan gelen tehditleri tespit edip bunlara karşı koyabilmesi sağlanacak.
Pentagon, 2022 yılında Japonya’nın yükseltilmiş F-15 Eagle Super Interceptors filosunun yeni sistemlerinin geliştirilmesi için Boeing ile 471 milyon dolar değerinde bir sözleşmeye imza atıldığını duyurmuştu.
JASSM-ER füzeleri ve özellikleri
Lockheed Martin tarafından Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri için geliştirilen, tespit edilme oranı düşük, havadan fırlatılan seyir füzesidir. Silah, yerden kalkıştan önce belirlenen hedeflerde önceden belirlenmiş rotaları takip edebilir ve düşman AD (Air Defense) füzelerinden kaçınmak ve onları şaşırtmak için yön değiştirebilir. Turbojet motorlu füzenin menzili 370 km’dir ve 450 kg’lık bir WDU-42/B delici savaş başlığı taşır.
CSIS’e (Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi) göre, AGM-158B JASSM-ER ise turbofan motoruyla çalışıyor ve yaklaşık 1.000 km mesafeye ulaşabiliyor.
Füze, 2009 yılında ABD Hava Kuvvetleri’nde testlerini tamamlayarak hizmete girdi. Yıllar içinde de geliştirildi. Rusya – Ukrayna savaşının başlaması akabinde, pek çok ülkenin tedarik etmeye çalıştığı füze, gelişmiş güdüm navigasyon sistemi sayesinde yüksek hassasiyetle hedefini vurması ile tercih ediliyor. ABD kaynakları, füzenin sadece 3 metrelik bir olası hata payı olduğunu belirtiyor.
Teknik Özellikler
- Menzil: JASSM-ER: Yaklaşık 925 km (500 deniz mili) üzerinde
- Hız: Alt ses hızında (subsonik)
Boyutlar:
- Uzunluk: Yaklaşık 4.27 metre
- Kanat açıklığı: Yaklaşık 2.4 metre
- Ağırlık: Başlangıç ağırlığı: Yaklaşık 1,020 kg
Harp Başlığı:
- Tür: 450 kg’lık WDU-42/B delici harp başlığı
- Patlayıcı: Ağırlıklı olarak yüksek patlayıcı
Güdüm Sistemi
- Navigasyon: GPS/INS (Global Positioning System / Inertial Navigation System): GPS ve ataletsel navigasyon sistemleri ile uzun menzilli hassasiyet
- Terminal Güdüm: IIR (Imaging Infrared) arayıcı başlık. Hedef bölgesine yakınken görüntüye dayalı güdüm sağlar
Özellikler ve Avantajlar
- Gizlilik: Düşük radar kesiti (stealth) sayesinde düşman radarlarından kaçma yeteneği
- Hedef Çeşitliliği: Sabit ve hareketli kara hedeflerine karşı etkin. Zırhlı araçlar, hava savunma sistemleri, iletişim merkezleri ve diğer yüksek değerli hedefler
Dayanıklılık ve Etkinlik:
- Gelişmiş aviyonikler ve yüksek patlayıcı başlık ile büyük hasar verme kapasitesi. Düşman hava savunma sistemlerinin dışında operasyon yapabilme yeteneği
Entegrasyon ve Kullanım
- Uyumlu savaş uçakları: F-15E, F-16, F/A-18, B-1B, B-2, B-52 gibi çeşitli platformlarda kullanılabilir.
Operasyonel Kullanım:
- JASSM-ER, derin saldırı görevlerinde kullanılır. Düşman savunmalarının ötesine geçerek stratejik hedeflere ulaşabilir.
Japonya’nın uzun menzilli füze arayışı
The Japan Times, Ağustos 2023’te Savunma Bakanlığı’nın uzaktan savunma kabiliyetlerini geliştirmek için 15 C-2 nakliye uçağına uzun menzilli füzeler monte etmeyi de düşündüğünü bildirdi. Paylaşılan haberde; füzelerin, karşı saldırı operasyonlarında füze fırlatma sahaları gibi düşman üslerine saldırmak için kullanılabileceğini düşünüldüğü belirtildi.
Japonların JASSM dışında saldırı füzesi tedariki girişimi de bulunuyor. Bu bağlamda Japonya Savunma Bakanlığı, JASSM’ye ek olarak Ocak 2024’te Norveçli savunma şirketi Kongsberg ile 18 Ekim 2023’te JSM’yi (Ortak Saldırı Füzesi) satın almak için bir sözleşme imzaladığını duyurdu. Füzelerin 2024 bütçe talebi belgesine göre, JASDF’nin F-35A’larına entegre edilmek üzere 2026’ya kadar teslim edilmesi planlanıyor. JSM, NSM’nin (Deniz Saldırı Füzesi) havadan fırlatılan versiyonudur.
Japon F-15J Savaş Uçağı özellikleri
F-15J, Japonya’nın hava savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere Amerikan yapımı F-15 Eagle’ın lisanslı bir versiyonudur. JASDF tarafından kullanılır. Uçak, Japonya’nın savunma stratejisinin önemli bir parçası olup, sürekli olarak bakım ve modernizasyon programları ile güncel tutuluyor.
Genel Özellikler:
- Üretici: Mitsubishi Heavy Industries ve lisans altında McDonnell Douglas (şimdi Boeing).
- Motor: İki adet Pratt & Whitney F100-PW-100 turbofan motor.
- Maksimum Hız: Mach 2.5 (yaklaşık 2,655 km/s).
- Menzil: Yaklaşık 4,460 km (yakıt tankları ile).
- Tavan İrtifası: 20,000 metre (65,617 feet).
Silahlanma:
- Top: Bir adet M61 Vulcan 20mm döner namlulu top.
- Hava – hava füzeleri: AIM-7 Sparrow, AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM vb.
- Hava – Yer mühimmatları: GBU-10/12/16 Paveway Lazer Güdümlü Bombalar, GBU-31/32/38 JDAM, Mk 82/83/84 Serisi Genel Maksat Bombaları
- Diğer mühimmatlar: AGM-88 HARM anti radyasyon füze, AGM-65 Maverick zırh delici füze
Aviyonik ve Elektronik Sistemler:
- İleri seviye radar sistemleri: AN/APG-63 ve geliştirilmiş versiyonları.
- Elektronik savaş sistemleri ve karşı tedbirler: (AN/ALQ-128 Radar tehdit algılama ve uyarı sistemi AN/ALQ-135 EH karşı tedbir sistemi
- Chaff ve Flare Dispenserler: Isı güdümlü füzeler ve radar güdümlü füzeler için karşı tedbirler.
Navigasyon ve İletişim Sistemleri
- INS (Inertial Navigation System)
- GPS (Global Positioning System)
- TACAN (Tactical Air Navigation System)
- UHF/VHF Radyo
Hedefleme ve Görüntüleme Sistemleri
- HUD (Head-Up Display): Kritik uçuş bilgilerini pilotun görüş alanına yansıtan, baş üstü gösterge
- IRST (Infrared Search and Track): Kızılötesi arama ve takip sistemi.
- LANTIRN (Low Altitude Navigation and Targeting Infrared for Night): Gece ve düşük irtifa operasyonları için navigasyon ve hedefleme sistemi.
- Sniper XR veya Litening Pod: Hava-yer hedeflerini yüksek çözünürlükte tespit ve takip eden, hassas hedefleme podları
- Fly-by-Wire Kontrol Sistemi: Elektronik kontrollü uçuş kontrol sistemi
