Lockheed Martin ve NASA’dan sivil uçuşlarda devrim yapacak teknoloji!
NASA’nın Quesst programı kapsamında, Lockheed Martin tarafından üretilen X-59 uçağının hangardan çıkış töreni Kaliforniya’da gerçekleştirildi. Proje, üretilen bu uçak ile veri toplayıp gelecekte sivil süpersonik uçaklar geliştirmeyi amaçlıyor.
Quesst programı, NASA’nın ses hızının üzerindeki uçuşlar esnasında oluşan sonik patlamaları azaltmaya yönelik araştırmalarını içeriyor. Program kapsamında 2018 yılında programın ilk test prototipini üretmek üzere Lockheed Martin’in alt kuruluşu olan Skunk Works görevlendirildi. 2019 yılında üretilecek uçağa dair konsept çizimler ve araştırma sonuçları yayınlandı. 2021 yılından itibaren montaj ve test faaliyetleri yapılan uçağın geçtiğimiz cuma günü hangardan çıkış töreni yapıldı. X-59 deneysel uçağın ilk uçuşunu 2024 yılı içerisinde yapması bekleniyor.
1973 yılında ABD Federal Havacılık İdaresi, sivil ses üstü uçuşları gürültü kirliliği nedeniyle yasaklamıştı. Quesst programının hedefi, ses duvarının aşılması ile oluşan sonik patlamaları ortadan kaldırarak sivil uçakların gürültü kirliliğine sebep olmadan uçmasını sağlamak. Acil/hızlı kargo ve yolcu taşımacılığının önündeki engel olan ses bariyeri bu program ile aşılmış olacak. NASA ve Lockheed Martin bu proje kapsamında sesi azaltmaya yönelik teknolojiler üzerinde çalışıyor.
Bu doğrultuda X-59 uçağını incelediğimizde bildiğimiz sivil uçaklardan ayıran birçok detay görüyoruz. Uçağın tüm uzunluğunun yaklaşık üçte biri boyutta olan ince burnu ve delta konfigürasyonundaki ince kanatların şok dalgalarının dağıtılmasını sağlıyor. Bu şekilde uçağın yerden duyulan sesinin azaltıldığı belirtiliyor. Uçağın uzun ve ince burun şeklinden dolayı, ön tarafında pencere bulunmuyor. Pilot gittiği yönü, kokpitin içindeki 4K çözünürlüklü monitör ile görebiliyor.
Uçağın ses üstünde oluşturduğu sesin 75 desibelden az yani bir araba kapısı kapatma sesi kadar olacağı belirtiliyor. NASA’nın tabiriyle sonik patlamalar, sonik “tıklamalara” dönüşecek. Ayrıca yine sesin azaltılması için bildiğimiz uçakların aksine motor gövdenin altında değil üstünde yer alıyor.
Uçakta F-18, KF-21 gibi savaş uçaklarında da kullanılan GE F414 turbofan motoru kullanılıyor. Bu motor ile uçağın Mach 1,4 hızında uçması bekleniyor. Bu projeden toplanan veri ile gelecekte üretilen uçakların ise Mach 1,6 hızında uçması hedefleniyor.
Lockheed Martin X-59 teknik özellikleri
- Azami kalkış ağırlığı: ~11300 kilogram
- Yakıt kapasitesi: ~4000 kilogram
- Kanat açıklığı: 9 metre
- Uzunluk: 30 metre
- Azami hız: Mach 1,4 (~1700 km/s)
- Seyir irtifası: 16 kilometre
- Motor: General Electric F414
- İniş takımları: F-16 Block 25 iniş takımları
Uçağın hangardan çıkış töreni:
