TEI Genel Müdürü Mahmut Faruk Akşit, katıldığı bir programda Türkiye’nin son 20 yıldır üzerinde çalıştığı projelere dair açıklamalarda bulundu.
“Savunma sanayiinde son 20 yılda ciddi bir atak yaptık”
Türk mühendisleri tarafından üretilen yerli motorlar hakkında değerlendirmelerde bulunan TEI Genel Müdürü Profesör Doktor Mahmut Faruk Akşit Türkiye’nin motorlar üzerindeki üretim sürecini ele aldı.
“Kara araçlarından örnek vereyim; motosikletten TIR’a kadar bütün araçlar karayoluna gidiyor. Burada kaç çeşit motor üretildiğine bakarsanız düzinelerce var. Biz de Türkiye olarak son 20 yılda ciddi bir atak yaptık savunma sanayiinde. Motorlar da bunlarında önemli bir parçasıdır. Motor geliştiriyoruz. Hepsini bir anda geliştirmek diye bir şey olacak değil. Motorları biz yapıyoruz. Seri imalata da geçiyor. O yüzden AKINCI’nın bir kısım motorları Ukrayna’dan tabii ki alınıyor. Çünkü o sınıftaki motorlara daha el atmadık. Nereden başladık en acil olandan ve en çok platformda kullanılacak ortak motorlardan başladık.”
“İlk geliştirdiğimiz motorları İHA sınıfları için yaptık”
Türkiye’de ilk geliştirdikleri motorun İHA sınıfında olduğundan bahseden TEI Genel Müdürü Faruk Akşit açıklamasında şunları kaydetti:
“2013’ün sonu 2014’ün başında TUSAŞ Motor Sanayi TAI’de Genel Müdür olarak başladım. ABD’de General Electric’te 10 yıla kadar çalıştım. Göreve geldiğim zaman Sayın Cumhurbaşkanımızın da (Başkan Erdoğan) bastırmasıyla küçük birkaç tane motor denemeleri yapılmaya başlanmıştı ama bütün AR-GE ekibimiz 100 kişinin altındaydı. İl geldiğimde pistonlu motorlar ekibi olarak daha yoğun çalıştık. Çünkü İHA’lar Türkiye’nin gündemindeydi. Ve biz ilk geliştirdiğimiz motorları İHA sınıfları için yaptık. O yüzden “PG 115” 115 beygir güç üreten motor yaptık. Daha sonra 155 beygirlik yaptık. “PG 115″ 9 adet seri imalata da girdi. Halkımız merak da ediyor bunu. Fakat hemen peşinden 170’i de geliştirdiğimiz için bir motor sınıfını geliştirince üstüne türevlerini çıkartması hızlı oluyor. En acil ihtiyaçtan bunu çıkardık. 2019’da ANKA için seri imalata girdi. İlk 19 imalatı 2019 sonunda tamamladık. Bu motorun yerlilik oranı yüzde 95 hatta yüzde yüze yaklaşıyor. Örneğin General Electric dünyada bütün parçalarını kendisi üretmiyor. Dünyanın her tarafında tedarik ağında ürettiriyor. Ya da kendisi de üretiyor.”
“PD170’le aynı arayüzle kullanılacak şekilde türev motorlar geliştiriyoruz”
PD222ST’nin ilk prototipini TEKNOFEST’te sergilediklerini ifade eden Akşit şunları söyledi:
“TEKNOFEST’te PD222ST’nin ilk prototipini sergiledik. Rakip motor 155 beygirken bu 225 beygir veriyor. Kalkış gücü, pist mesafesi olarak büyük avantajlar sağlar. Bayraktar TB3 ve Akıncı C olabilir, artık Baykar hangisinde daha önde gidiyor bilmiyorum.
Kullanıldığı araç sayısını maksimize etmek için PD170’le aynı arayüzle kullanılacak şekilde türev motorlar geliştiriyoruz.
Entegrasyonda ufak tefek rötuşlar gerekiyor ama PD170’de ilk uçuşunu yapıp sonra gelişmiş motor takılabilecek. Bu Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3’de yapılabilir.”
“Helikopter motoru yapmak atom bombası yapmaktan zor”
İHA ve helikopter motorları yaptıklarını belirten Faruk Akşit, özellikle helikopter motorunun yapımının zor bir süreç olduğuna değindi.
“İHA’ların büyüklüğüne göre motor üretiyoruz. ARGE ve milli motorlarda 1000’den fazla mühendisle çalışıyoruz. 10 yerli motor geliştirdik. 5’i seri imalata girdi. Bu çok iyi bir oran. Motorun malzemelerini de geliştiriyoruz. Helikopter motoru da yapıyoruz. Gökbey’in motoru şampiyonlar liginde. Sivil havacılıkta ve askeri alanda kullanılmakta. Her türlü motoru yapacak güçteyiz. Helikopter motoru atom bombası yapmaktan zor.”
GÖKBEY’in 2022’de seri üretimi yapılacak
Faruk Akşit, GÖKBEY ile ilgili “Yakın zamanda son prototipi de tamamlanacak olan GÖKBEY helikopterinin 2022 yılı içinde seri üretime geçmesi bekleniyor. 2023 bitmeden ilk insanlı uçuş için izin alacağımızı umuyorum.” şeklinde ifadelere yer verdi.
Türkiye’nin füze motorunu da yaptıklarını söyleyen TEI Genel Müdürü Faruk Akşit, TEI-TS1400’ü (turboşaft motor) ATAK-2’de kullanacaklarından bahsetti.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
