Türk savunma sanayiinin kendini savaş alanında kanıtlamış teknolojik ürünleri, dünyanın en fazla silah alımı yapan bölgesi olan Körfez’in ana odak noktası olmuş durumda. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin, çeşitli özel ve devlet kurumları tarafından özgün olarak üretilen sistemleri başarılı bir şekilde hem yurt içi ve yurt dışı terörle mücadele operasyonlarında hem de Azerbaycan, Suriye, Libya ve Ukrayna gibi kriz bölgelerinde elde ettiği başarılı neticeler Körfez bölgesinde sürekli diken üstünde olan ülkelerin dikkatini çekmiştir. Türkiye’nin dışarıya bağımlı kalmadan bu sistemleri geliştirmesi ise Körfez ülkelerine hem örnek olmuş hem de güven duygusu aşılamıştır.
Türkiye ve Körfez ülkeleri arasındaki savunma sanayii ilişkileri sanılanın aksine çok daha uzun yıllara dayanıyor. Bölgenin sıcak çatışmaların ve büyük güçlerin rekabet sahasının merkezinde olmasından ötürü, dünyanın en fazla silah alımı yapan ülkeleri burada yer alıyor. Bunun yanı sıra bölgedeki sert iklim koşulları da silah ithalatında önemli bir etken olarak karşımıza çıkmakta. Türkiye’nin ise güçlü ordusu ve yükselen, gelişen savunma sanayii üretimi, Körfez ülkeleri için Batı pazarına karşı önemli bir alternatifi meydana getiriyor.
Umman ise Türkiye’nin savunma sanayii alanındaki Körfez bölgesinde Katar’dan sonra en önemli ikinci ortağı konumunda. Umman’ın önceki lideri Sultan Kabus bin Said döneminden bu yana iki ülke sadece doğrudan silah alımı değil aynı zamanda uzmanlık alanlarını barındıran teknoloji aktarımı, nitelikli iş gücünün sağlanması, askeri personellerin eğitimi gibi konularda da sıkı iş birliğini görüyoruz. Türkiye ve Umman arasında 2011 yılında askeri güvenlik ve iş birliği anlaşması imzalandı ve ardından iki ülke arasındaki ilk somut adımlar atılmaya başlandı. Umman Kraliyet Kara Kuvvetleri’nin zırhlı araç ihtiyacı kapsamında dünyanın önde gelen zırhlı araç üreticisi FNSS Savunma Sistemleri A.Ş. ile 20 Eylül 2015’te sözleşme imzaladı.
Sözleşme kapsamında FNSS, Umman Kraliyet Kara Kuvvetleri’ne Pars III 8×8 ve Pars III 6×6 zırhlı kara aracı modellerinden 13 konfigürasyonda toplam 172 zırhlı araç teslim etti. İlki Temmuz 2017’de teslim edilen Pars’lar, Ummanlı askeri yetkililer tarafından bölgedeki zorlu iklim ve coğrafya koşullarına ayak uydurması bakımdan oldukça beğenildi. Umman’ın kullanımının ardından Körfez’den bazı ülkelerin de FNSS ile görüşme gerçekleştirdiği ve yine Pars’ın farklı konfigürasyonlarını satın almak istedikleri belirtildi.
Umman Kara Kuvvetleri, teslim aldığı Pars zırhlı araçları içerisinde 25 ve 30 milimetre kule ile 12,7 milimetre uzaktan komutalı kuleye sahip zırhlı muharebe araçları, 120 milimetre havan topu taşıyan zırhlı havan aracı, zırhlı keşif ve gözetleme aracı, zırhlı komuta aracı, zırhlı ambulans, zırhlı kurtarma aracı, zırhlı bakım aracı, zırhlı istihkam ve KBRN aracı, zırhlı muhabere aracı bulunuyor. Umman’a yönelik Pars ihracının görünmeyen ama bir o kadar da önemli yüzü ihale süreci oldu. Umman Kraliyet Kara Kuvvetleri’nin açtığı ihaleyi Alman Rheinmetall, ABD’li General Dynamics ve Fransız Nexter/Renault gibi köklü ve bölgeye uzun yıllardır silah ihraç eden firmalara karşı FNSS’in kazanması, Türkiye’nin savunma sanayii alanında ve özellikle zırhlı araçlar konusunda ne derece iddialı olduğunu somut bir göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özel operasyonların taktik ihtiyaçları doğrultusunda, konseptiyle birlikte özgün olarak oluşturulan Pars 6×6 özel operasyonlar aracında yine FNSS tarafından geliştirilen iki adet bağımsız Sancak uzaktan komuta kontrol (UKK) sistemi yer alıyor. İhtiyaç halinde kullanıcı tarafından silahı kolayca değiştirilebilen kulelerde, 3 ayrı silah tipi (7,62 mm, 12,7 mm makineli tüfek ile 40 mm bomba atar) kullanılabiliyor. Araç, çepeçevre etrafından veya yüksek noktalardan, eş zamanlı olarak farklı yönlerde belirecek tehditlere karşı gözetleme ve iki kat etkili ateş gücü imkanı sağlıyor.
Umman Kraliyet Deniz Kuvvetleri ise 2019 yılında Basra ve Umman Körfezi açıklarındaki silah, uyuşturucu kaçakçılığı, düzensiz göç ve sahil güvenliği gibi alanlarda kullanılmak üzere Antalya merkezli Ares Tersanesi tarafından geliştirilen ‘’Ares 85 Hercules’’ hızlı devriye botlarından 14 adet sipariş vermişti. 60 milyon dolar değerindeki sözleşme kapsamında Ares Tersanesi şu ana kadar 9 adet Ares 85 Hercules hızlı devriye botunu Umman Kraliyet Deniz Kuvvetleri’ne teslim etti. Kalan 5 botun tesliminin ise 2022 yılı başında tamamlanacağı tahmin ediliyor. Dokuz kişilik mürettebata, gelişmiş kompozit yapıya, NIJ Level-3 seviyesinde balistik zırha sahip olan Ares 85 botunda, 12,7 mm uzaktan komuta silah istasyonu, x-band radarı, elektro-optik sistemler ve iki adet dizel tahrikli su jeti bulunuyor. 55 knot sürat ile kendi klasmanında en hızlı bot olan Ares, 25 metre uzunluğa ve 6 metre genişliğe sahip.
İki ülke arasındaki bir diğer somut savunma sanayii adımı ise HAVELSAN tarafından atıldı. Sivil ve askeri alanlara yönelik ürettiği yazılım tabanlı ürünler ile dikkat çeken HAVELSAN, Umman Silahlı Kuvvetleri’nin kullanımı için ilk olarak ”Komuta Kontrol Bilgisayar Muhabere ve İstihbarat Sistemi” (C4I) ihraç etti. Yakalanan ihraç rüzgarını kalıcı hale getirmek için çalışmalar yürüten HAVELSAN bu kapsamda başkent Muskat’ta, HAVELSAN’ın yüzde 70, Masirah’ın yüzde 30 hissesine sahip olduğu ”HAVELSAN Technology Oman LLC” şirketini kurdu.
Ağustos ayında ise Umman Savunma Bakanlığı’nın KORAL Mobil Elektronik Harp Sistemi’nin satın alınması için ASELSAN ile görüşmeler yürüttüğü iddia edilmiş ve özellikle IDEF 2021 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda, Ummanlı yetkililerin çeşitli şirketler ile görüştüğü belirtilmişti.
Umman Kraliyet Silahlı Kuvvetleri, bölgede yaşanan gelişmelerin de etkisi ile ordusunu modern sistemler ile donatarak, özellikle askeri personellerinin eğitimine büyük önem veriyor. Ordunun kara, deniz ve hava unsurlarının modernize edilmesi, yeni ve daha teknolojik sistemlerin alınması ve hatta en önemlisi ‘’teknoloji transferi’’ ile Umman’ın savunma yeteneklerini geliştirmesi ülkenin askeri olarak ilk gündem maddesi. Bu kapsamda Umman’daki savunma sanayii pazarının önümüzdeki yıllar için Türkiye’den çeşitli sektörlere büyük bir potansiyel teşkil ettiğini belirtmek gerekir.
Editör : SavunmaTR Haber Merkezi
